Beter hier dan op straat

'Ik was er net zo eentje als die jongens hier', zegt Wil Vousten. 'De mavo heb ik niet afgemaakt en op mijn zestiende ben ik getrouwd'. Op haar 48e is ze een soort moederkloek voor jongeren die zich in Venlo 'te barsten vervelen'. Ze draait nog maar eens een sjekkie - net als iedereen dat doorlopend doet in deze huiskamerachtige inloopruimte in het Venlose stadsdeel Blerick. Aan het aanstaande rookverbod, moeten ze met z'n allen nog maar even niet denken.

Het is zaterdagmiddag, het voorjaarszonnetje schijnt, jongeren van divers pluimage drentelen door de openstaande deuren. Ogenschijnlijk zonder doel dwalen ze wat langs het bankstel, de grote eettafel, het tafelvoetbalspel, het bureautje met drie computers. Coole puberjongetjes, net droog achter de oren,en jonge mannen, vooraan in de twintig: strakke T-shirts, dikke halskettingen en een halve pot gel in de haren; een meisje met een communiejurk over de arm; een jonge man met een baseball-pet die zwijgend aan een laptop werkt.

De achtergrond van de inlopers is divers: autochtoon Nederlands, Marokkaans, Turks. Iedereen kent elkaar, de sfeer is informeel. De jonkies bemoeien zich ook met het interview. 'Ik ben Dywan, ik ben hier de adviseur financiële zaken', stelt een 16-jarige jongen zich met een brede grijns voor.

Dit is Boy 4-ever, trefpunt voor jongeren dat zowel JIP (jongeren informatiepunt) als JOP (jongeren ontmoetingspunt) is. Volgens de eigen website een 'informatiewinkel waar je met al je vragen terecht kunt'. Doelgroep: jongeren van 12 tot 25 jaar. 'Het kost niks en alles wat we bespreken is vertrouwelijk', aldus de uitleg. JIP's en JOP's zijn er inmiddels vele in Nederland. De combinatie van de twee komt al stukken minder voor. En wat de Venlose variant extra bijzonder maakt, is de ontstaansgeschiedenis. Op 26 augustus 2001 overlijdt in Tilburg de 19-jarige Boy Rettka aan een combinatie van speed en GHB. Hij geldt als de eerste GHB-dode in Nederland. Boy is de zoon van Wil Vousten, dan nog Rettka geheten.

'Na Boys dood had iedereen in zijn omgeving heel veel vragen. Hoe kon dit gebeuren? Welke informatie hebben jongeren in deze tijd nodig om zoiets te voorkomen?', blikt moeder Wil terug. 'Computers en internet had je nog niet overal, naar het CAD om folders te halen deden ze blijkbaar ook niet zo snel en bij de GGD is het al vlug zo officieel, aan een tafel met twee stoelen. Wij, familie en vrienden van Boy, ontdekten dat er behoefte was aan een laagdrempelige plek waar die jongens naar binnen kunnen lopen om een folder te pakken of vragen te stellen zonder dat er meteen met de vinger wordt gewezen. En dat kan hier', vertelt ze. 'Gewoon, een gesprek, ze lezen wat in een folder, dan roept iemand ineens "Hé kijk hier! Wist jij dat?", en zo ontstaan er discussies. Daar doe ik dan ook aan mee. Heel fijn is dat.'

Wat begon als een soort inloop-vraagbaak, groeide al snel uit tot een trefpunt voor de jeugd die anders maar op straat zwerft 'en daar niet zo gezien is, laat ik het daar maar op houden', zegt Vousten. 'Ze vervelen zich soms echt rot, hier in Blerick is voor die groep geen klap te doen.' De jongens die meeluisteren beamen het gretig. Zeven dagen per week, van 10 tot 22 uur, kunnen de jongeren nu terecht bij Boy 4-ever. Wil Vousten, momenteel een WW-uitkering, heeft er een dagtaak aan. 'Je groeit erin. In het begin was het vooral een manier van overleven. Inmiddels ben ik hier toch wel zo'n 350 dagen per jaar, van 10 uur 's morgens tot 10 uur 's avonds. Omdat hier zo'n huiselijke sfeer heerst, voelt het niet echt als werk. Ik kan hier ook knutselen of schilderen, dat doe ik graag als ontspanning, of ik hang wat op de bank en praat wat met de jeugd'.

Meer thema's

Ging het in het begin nog vooral over alcohol en drugs, inmiddels komen er veel meer thema's aan bod in de Blerickse huiskamer. De rekken met boekjes en brochures getuigen er van: Drugsmagazine, De Liefdeskrant, Geweld op straat, de Natte Krant met antikatertips, een folder getiteld En dan ga je... vrijen!. Boy 4-ever verhuisde van de woning van Wil Vousten naar een leegstaand winkelpand in Blerick en kortgeleden naar de huidige locatie, een voormalig bankgebouw. Meer en meer werd het ook een ontmoetingsplek en een scharnierpunt in de zorg voor jongeren op de rand. 'Omdat we lange openingstijden hebben, krijgen we die zogenaamde hangjongeren vanzelf binnen.' En dat leidt weer tot een intrigerende kruisbestuiving tussen verschillende jeugdgroepen.

'Hier komen zo'n honderd autochtone jongeren, waarvan er zo'n tachtig vallen onder de noemer Lonsdale. Daarnaast zien we hier ongeveer honderd tot hondervijftig allochtone jongeren, vaak ook uit de wat moeilijkere groep', vertelt Vousten. De jongeren ontmoeten elkaar, discussieren, soms zijn er wat spanningen. 'Maar echt ruzie is er nog nooit geweest', zegt Vousten, terwijl ze op het tafelblad klopt. 'Die jongens zien hier dat ze eigenlijk in hetzelfde schuitje zitten, veel van hen zijn laag opgeleid en hebben weinig toekomstperspectief. Van de politie horen we ook dat het in de stad rustiger is, er zijn minder ruzies, die jongens vertellen aan de politie dat dat onder andere komt omdat ze elkaar van hier kennen.'

Het is mede dit aspect dat in het oog sprong bij de jury van de Appeltjes van Oranje, een landelijke prijs van het Oranjefonds voor projecten 'die zich inzetten voor structurele ontmoetingen tussen verschillende groepen in de samenleving'. De Venlose huiskamer is deze week gepresenteerd als een van de drie prijswinnaars. Oprichter Wil Vousten is verguld. 'In het begin was het echt vechten tegen de bierkaai, vooral financieel. De eerste drie jaar hebben we van de gemeente in totaal 1500 euro subsidie gekregen, naast 10.000 euro startsubsidie van de provincie. Vorig jaar kregen we in november een voorschot over dat jaar. Hallo!! Een voorschot in november!! We hebben er uit eigen zak 3000 euro in moeten stoppen om de deuren open te kunnen houden.'

Die aanvankelijke terughoudendheid van geldschieters kan Vousten op zich nog wel snappen: 'Er sterft een jongen, en zijn moeder begin tegen alle regels in een inloophuis.' Inmiddels heeft Boy 4-ever ook in gemeentelijke ogen een officiële taak bij het bereiken van die jongeren waar hulpverleners weinig toegang tot hebben. Jaarlijks is er nu 45.000 euro subsidie. Voustens grootste wens: een professionele kracht inhuren, of wellicht zelf de kans krijgen om bij te scholen en als beroeps aan de slag gaan. 'Ik moet binnenkort gaan solliciteren en twintig uur per week gaan werken. Dan kan ik dit dus niet meer op dezelfde manier blijven doen', aldus Vousten.

Ze laat de jongens in hun waarde, zegt ze. Geen vermanende preek, 'Ik vertel hen de nadelen van blowen, dat het geheugen achteruit gaat en zo, ik stimuleer hen om te stoppen, maar ik ga hen niet eindeloos bewerken. En ik ga altijd uit van het goede in mensen, vooral bij jongeren. Wij luisteren hier zoveel mogelijk naar de jongeren zelf. Wij volwassenen denken soms wel dat we alles zo goed weten. Maar is dat wel echt zo? Weten wij precies wat fout is?'

De avond valt. De huiskamer is inmiddels volgestroomd. Een groepje jongens legt een kaartje, alle computers zijn bezet, rond de tafel waar Wil Vousten haar verhaal doet hebben zich een vijftal jongens verzameld. Zoals de 16-jarige Dywan, half Iraans, half Nederlands: 'De eerste keer kwam ik hier terecht via mijn broer. Maar in Blerick is gewoon echt niks te doen, dus dan zeg ik tegenwoordig: ik ga effe naar de stichting. Daar zijn mijn vrienden, daar vind ik informatie over school en zo. En we praten over politiek, over Geert Wilders en zijn film bijvoorbeeld.' Muzaffer, 17 jaar, Turkse achtergrond: 'Ik kom hier ook voor mijn vrienden. Je kan beter hier zijn dan op straat, en hier kun je met Wil praten over dingen, over blowen en zo.' Wil Vousten hoort het glimlachend aan. Het tafelvoetbalspel rammelt en klatert. 'Het is jongerenproof. Dat heb je hier wel nodig', schatert ze.