Beroep op vangnetuitkering fors gestegen

Het aantal gemeenten dat in 2017 via de vangnetuitkering de bijstandstekorten over 2016 wil reduceren, is met 32 procent gestegen, meldt de Toetsingscommissie vangnet Participatiewet. In totaal 213 gemeenten vroegen samen een bedrag rond de 138 miljoen euro om uitkeringen aan bijstandsgerechtigden te kunnen blijven verstrekken. 

Positief advies

De Toetsingscommissie vangnet Participatiewet beoordeelt aanvragen van gemeenten in het kader van de vangnetregeling en adviseert de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het toekennen van de uitkeringen. De minister neemt daarover vervolgens een beslissing. Alle 213 aanvragen werden door de toetsingscommissie met een positief advies naar de minister gestuurd.

Rechtmatigheidsonderzoek

Gemeenten met een tekort op de bijstandsbudgetten, ook wel BUIG-budgetten genoemd, moeten een tekort van minstens vijf procent of een tekort van 30 euro per inwoner hebben om in aanmerking te komen voor de vangnetregeling. Van die gemeenten zagen er 21 van af om een aanvraag in te dienen. Bij vijf gemeenten die een aanvraag indienden zag de toetsingscommissie aanleiding om rechtmatigheidsonderzoek in te stellen naar de besteding van de vangnetuitkering. Het onrechtmatig besteedde bedrag is bij die gemeenten in mindering gebracht bij de vangnetuitkering over 2016.

Beroep op regeling stijgt gestaag

Veel gemeenten worstelen inmiddels al een aantal jaren met tekorten op de bijstandsbudgetten. Het beroep dat op de vangnetregeling wordt gedaan stijgt zodoende ook gestaag. In 2015 vroegen 115 gemeenten samen om een bedrag van 61 miljoen euro om de tekorten over 2014 gedeeltelijk terug te brengen. Een jaar later vroegen 163 gemeenten in totaal om een bedrag van 71 miljoen euro. Vooral veel middelgrote gemeenten (tien- tot veertigduizend inwoners) deden in 2017 een beroep op de vangnetuitkering. De grote gemeenten slokken samen het grootste deel van het bedrag op.

‘Sigaar uit eigen doos’

De bedragen die in het kader van de vangnetuitkering worden uitbetaald, worden twee jaar na uitbetaling afgetrokken van het macrobudget, het totale budget voor bijstandsuitkeringen dat de rijksoverheid beschikbaar stelt aan alle gemeenten. Divosa, dat al meerdere malen de noodklok luidde vanwege de bijstandstekorten noemde de regeling eerder dan ook een ‘sigaar uit eigen doos’.