Amsterdam en Rotterdam zijn integratie voorbij

Voor het eerst zijn onderzoeksgegevens over de allochtone bevolking in Amsterdam en Rotterdam verzameld en met elkaar vergeleken. In het vandaag verschenen rapport De staat van integratie hebben de hoogleraren Han Entzinger en Paul Scheffer de cijfers geanalyseerd en geven ze - ieder afzonderlijk - hun visie.

Overeenkomsten

Het gaat om een groot aantal gemeentelijke statistieken op het gebied van onder meer arbeidsparticipatie, onderwijs, gezondheid, criminaliteit en sociale cohesie. De overeenkomsten tussen Amsterdam en Rotterdam blijken groter dan de verschillen.

Belangrijke trends

Het percentage allochtonen is vrijwel gelijk in Amsterdam en Rotterdam (respectievelijk 49,9 en 47,7 procent). Belangrijke trends binnen de migrantenbevolking, zowel positieve als negatieve, gaan er gelijk op. Zo is in beide steden het zelfstandig ondernemerschap sterk gegroeid maar is er ook een hoge (jeugd)werkloosheid. De fors gestegen deelname aan het hoger onderwijs staat tegenover de nog altijd hardnekkige onderwijsachterstanden van allochtone kinderen.

Binding met eigen stad

Opvallend – en positief - is dat zowel Amsterdammers als Rotterdammers met een migratieachtergrond een sterke binding voelen met hun stad, iets wat bijvoorbeeld blijkt uit het aanzienlijke aantal allochtone huiseigenaren.  Ruim een kwart van de Turkse Rotterdammers bezit een eigen huis.  

Amsterdam kosmopolitischer

De verschillen tussen de twee steden hebben voornamelijk economische en sociaal-culturele oorzaken.  Autochtone Rotterdammers zijn gemiddeld lager opgeleid, om maar wat te noemen, en hebben een negatiever oordeel over hun buurt dan autochtone Amsterdammers; dat verklaart waarschijnlijk waarom in Rotterdam autochtonen minder vaak sociale contacten onderhouden met allochtonen – Amsterdam is kosmopolitischer.

Wat is een autochtoon?

Entzinger en Scheffer zijn het erover eens dat integratie een achterhaald begrip is, nu in Amsterdam en Rotterdam binnenkort niet eens meer de helft van de inwoners autochtoon is. En daarbij: wat is een autochtoon? Mogen we de derde en vierde generatie migranten daar onderhand ook niet toe rekenen? Het klassieke, op etnische achtergrond gerichte integratiebeleid voldoet niet meer in de huidige grootstedelijke, immens diverse werkelijkheid. Dan gaat het veeleer om het creëren van onderlinge verbondenheid, om ‘wederkerigheid’, zoals Scheffer bepleit. 

Badwater

Entzinger waarschuwt wel dat we het kind niet met het badwater moeten weggooien: sommige problemen - zoals de hoge criminaliteit onder Marokkaanse en Antilliaanse jongens en het zorgwekkende overgewicht onder Turkse kinderen - kun je niet oplossen zonder rekening te houden met etnische of culturele herkomst.