Wim Sonneveld wijst Deurne het groene pad
Een in 2010 geopend winkelcentrum joeg in Deurne de leegstand op. Vorig jaar behoorde de gemeente tot de hoogste leegstandsdalers.
Geldgebrek vormt het grootste obstakel voor gemeenten bij de opgave hun centra compacter te maken en te vergroenen, zo bleek onlangs uit onderzoek van Binnenlands Bestuur. Hoe gaan gemeenten daarmee om? In een korte serie komen wethouders aan het woord. In de eerste aflevering Marinus Biemans van Deurne.
Zonder dat de dorpsnaam erin wordt uitgesproken is Deurne beroemd door een lied van Wim Sonneveld: Het dorp. Het is geen toeval: Sonnevelds tekstschrijver Friso Wiegersma groeide op in de Oost-Brabantse gemeente (33.000 inwoners). ‘Ik ben geboren tegenover museum De Wieger, het ouderlijk huis van Friso Wiegersma’, vertelt Marinus Biemans, wethouders ruimte namens de lokale partij DOE!. ‘Het tuinpad van mijn vader, waarover Sonneveld zingt, lag in het verlengde van dat van míjn vader. Maar het is wel een heel melancholisch nummer, hè. Sonneveld bezingt vooral de vergane glorie van Deurne.’
Impuls
Geen wonder dat Deurne begin deze eeuw grootse plannen had om het centrum een impuls te geven. In 2010 opende een modern tweede winkelcentrum, met parkeergarage. Winkels als de Etos, Kruidvat, C&A en de Hema trokken ernaartoe, met grote gevolgen voor het oude dorpshart rond de centrale Markt. De leegstand in het hele centrum liep steil op. ‘Het was een groot plan, op een moment dat online shoppen ook al steeds groter werd’, reageert Biemans. ‘Deurne dacht qua winkelbestand ook een regionale functie te hebben en hoopte meer winkels en dergelijke aan te kunnen trekken. Helaas bleek de realiteit anders.’
Echt Deurne
De broek die Deurne aantrok was te groot. In 2016, het jaar dat Biemans als wethouder aantrad, werd een verse gezamenlijke centrumvisie opgesteld, deze keer samen met het centrummanagement, de vereniging van vastgoedeigenaren, de VVV en de horeca. Slogan: ‘Bruisend. Gastvrij. Echt Deurne’. De uitbreiding van 2010 werd daarin deels weer teruggedraaid: het centrum moest nu juist kleiner en compacter worden. Biemans: ‘Het is een proces dat we zeven jaar geleden hebben ingezet, maar dat we ook de komende jaren nog te doorlopen hebben. We zijn er nog lang niet mee klaar. Maar vorig jaar stonden we al wel in de top 4 van gemeenten die de leegstand het sterkst hadden teruggedrongen.’
BB Wat voor cijfer zou u het centrum van Deurne nu geven?
‘Ik vind het een 8 waard. We hebben een mooie markt. Er was hier in de streek vroeger veel veenontginning, waarin de gemeente honderd jaar geleden heeft geparticipeerd. Aan dat toen verdiende geld danken we een groot, markant raadhuis en een kerk die is in 1881 nog is gerenoveerd en uitgebreid onder leiding van de bekende architect Cuijpers. Die twee gebouwen vormen met de horeca eromheen een heel mooi centrumplein, onze Markt. Het geeft het Brabantse dorpsgevoel, maar dan met enige allure. Daarnaast hebben we een goed winkelaanbod, ook met een functie voor de omliggende dorpen in de gemeente. Maar je moet er hard aan blijven werken om het ook op een 8 te houden.’
BB Wat ziet u daarbij als voornaamste uitdagingen?
'In 2019 hebben we een integrale centrumvisie vastgesteld, opnieuw met alle partijen, met als onderliggend doel om het bestaande hart en het nieuwe centrum beter met elkaar te gaan verbinden. Er waren twee verschillende centra ontstaan. Die aanpak betekent stevige keuzes maken. In de aanloopstraten ligt een forse transformatie-opgave. Verder moet je samenwerken met alle partijen om het centrum aantrekkelijk te houden. We stoppen er als gemeente samen met ondernemers veel geld in: hanging flower baskets, kerstverlichting, koopzondagen en de communicatie daarover. Maar waar ik misschien wel het meest trots op ben is de samenwerking met een groot verzorgingscentrum voor mensen met een beperking. Een deel van de activiteiten voor het schoon, veilig en groen houden van het dorpshart wordt onder begeleiding door deze mensen uitgevoerd.’
BB Wat draagt de Impulsaanpak Winkelgebieden aan de herstructurering van het centrum bij?
‘Ik denk dat veel kleinere gemeenten daarmee worstelen. Wij ook. Om ervoor in aanmerking te komen, moet je opgaven hebben van substantiële omvang. De drempelbedragen zijn hoog voor een gemeente als de onze. Dat betekent dat je een behoorlijk financieel risico loopt. Het zou mij enorm helpen wanneer je niet alleen voor een heel gebiedsplan, maar ook voor deelplannen een subsidie kan aanvragen. Want de ervaring is: als een paar schapen qua transformatie over de dam zijn, volgen er meer. In de aanloopstraten waar we winkels willen transformeren in woningen hebben we vooral te maken met oud-mkb’ers. Ze krijgen hun winkel niet gevuld en denken: ik ga er woningen van maken. Dat is een totaal andere bloedgroep dan de professionele projectontwikkelaars die in de stad een flink gebied hebben aangekocht en willen omvormen. Maar juist ook deze kleinschaligere projecten helpen bij de verdere ontwikkeling van het centrum.’
BB Nog andere wensen, qua Impulsaanpak?
‘Meer flexibiliteit qua duur. In de zeven tot tien jaar die een gebiedsplan omvat, verandert de wereld. Ik kan me voorstellen dat je in de tussentijd een paar ijkmomenten met het ministerie inlast. Voldoet het gebiedsplan nog, of moet er iets aangepast worden. Het moet behapbaar blijven. Nu gaat het om flink wat tonnen die je als gemeente moet investeren. En we weten dat in 2026 het ravijnjaar eraan komt. Gaan we die gebiedsontwikkeling dan nog wel doorzetten?’
BB Merken jullie ook in Deurne dat investeerders terughoudender worden?
'Ja, dat zie je ook hier. De businesscase is moeilijker sluitend te krijgen. Zaken als parkeren zijn in binnensteden altijd een opgave, de mogelijke sanering van bestaande panden, en het moet allemaal binnen bestaan stedelijk gebied. Dat maakt het lastig. Die Impulsaanpak is er niet voor niks.’
BB Tot slot, hoe staat het met de vergroening van het centrum van Deurne?
‘Die is al een paar jaar geleden ingezet. De komende jaren willen we dat proces verder uitbreiden met het ‘Tuinpad-van-mijn-vader-pad’, inderdaad naar het lied van Sonneveld. Het moet een nieuwe verbinding creëren tussen het Wieger-museum en het centrum. Een groene ader richting het hart van Deurne. Maar het is een project van lange adem.’
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.