Stikstofaanpak onder het mes

Gemeenten houden de adem in. Nadat het Europese Hof van Justitie begin november aan de stoelpoten zaagde van het Programma Aanpak Stikstof (PAS), buigt de Raad van State zich er 14 februari voor. Advocaat Rachid Benhadi  over de mogelijke gevolgen.

Geen piek

Nee, de uitspraak van het Europese Hof van Justitie over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) heeft niet tot een piek van adviesvragen geleid voor Hekkelman Advocaten, zegt advocaat Rachid Benhadi. Hij adviseert overheden en projectontwikkelaars over RO- en milieurecht. De onzekerheid over het PAS, zo vertelt hij, roept al veel langer juridische vragen op voor gemeenten of projectontwikkelaars die woonwijken, bedrijventerreinen of infrastructuur willen aanleggen.

Uitspraak pas later

Op 14 februari zal iets van die onzekerheid verdwijnen. Dan zal de RvS aan de hand van lopende rechtszaken over het PAS, voor het eerst ingaan op het novemberarrest van het Hof. Dat arrest volgde op prejudiciële vragen van de RvS aan het Hof. De RvS wilde weten of het PAS voldoet aan de Habitatrichtlijn die Natura2000-gebieden beschermt. De uitspraak van de RvS zal waarschijnlijk pas later dit jaar volgen. 'Dan hebben we een toetsingskader en krijg je natuurlijk de vraag van al die overheden, ontwikkelaars en agrarische bedrijven: wat betekent dat nu voor míjn situatie?'

Meetlat
Waar sommigen juristen menen dat met de uitspraak van het Hof het hele PAS van tafel is geveegd, wil Benhadi niet zover gaan. 'Het enige wat het Hof heeft gedaan is een beoordelingsmaatstaf aanreiken. Het heeft gezegd: Raad van State, leg nu eens alles langs die meetlat.' Die 'meetlat' is een waterdichte wetenschappelijke onderbouwing van het PAS.

Onderbouwing

Benhadi: 'De minister had gezegd: we gaan maatregelen treffen en die zullen in de toekomst leiden tot een verlaging van de stikstofdepositie en om die reden kunnen wij nu alvast meer stikstof toelaten. Daarvan heeft het Hof gezegd: dat kun je alleen zeggen als met een harde, wetenschappelijke onderbouwing aannemelijk is gemaakt dat die toekomstige voordelen gaan optreden.' Die onderbouwing moet, aldus het arrest van het Hof 'volledige, nauwkeurige en definitieve constateringen en conclusies bevatten die elke redelijke wetenschappelijke twijfel over de gevolgen van de plannen of projecten voor het betrokken beschermde gebied wegnemen.'

Black box
Een ecologische onderbouwing ligt er overigens al. Benhadi: 'Alleen, die voldoet niet op alle punten, als je het mij vraagt.' Ook aan de onderbouwing van softwareprogramma AERIUS, dat de stikstofdepositie uitrekent en zo bepalend is voor de vraag of een project wel of niet kan doorgaan, schort het een en ander. 'De RvS heeft tegen de minister gezegd: "Wij kunnen niet zien wat er in dat softwareprogramma zit. Het is een black box. Maak dat inzichtelijk."'

Te grote belangen
Op het ministerie zijn de ambtenaren afgelopen tijd druk geweest om een harder wetenschappelijk fundament voor het PAS in elkaar te (laten) timmeren, zo schat Benhadi, en de landsadvocaat zal dat op 14 februari zeker laten zien. Toch denkt de advocaat niet dat de RvS een streep door het PAS haalt. ‘De belangen zijn te groot. Als er een streep door het PAS gaat, ontstaat er een totale chaos.' Dat is ook niet nodig, meent hij. 'Het PAS is een systeem dat we hebben bedacht en dat aangepast kan worden. Je kunt het versoberen, uitkleden of extra waarborgen toevoegen.'

Lees het hele verhaal over de gevolgen van de PAS-uitspraak deze week in BB03 (inlog)