Vrijgestelde kerk

Als in 2004 de protestantse kerken samengaan in Protestantse Kerk in Nederland gaat de Hersteld Hervormde Gemeente (HHG) op de oude grondslag verder. In 2005 opent de kerkvoogdij van de HHG Elspeet het overleg met de gemeente Nunspeet over de plaats waar een nieuwe kerk met 1000 zitplaatsen kan worden gebouwd. De keuze valt op een weiland aan de Vierhouterweg.

Ton Spits, die aan de Vierhouterweg woont, ziet de kerk, de parkeerplaats en de verbindingsweg liever aan de andere kant van het dorp. Als B en W van Nunspeet in 2008 een bouwvergunning en vrijstelling verlenen, maakt Spits bezwaar. Een van de argumenten die hij aanvoert, is dat B en W de vrijstelling niet zelfstandig konden verlenen op grond van artikel 19 lid 2 van de Wet ruimtelijke ordening (Wro).

De beoogde locatie – ‘ELS 1’ – ligt namelijk in een ‘oranje’ zone bij een Natura 2000-gebied. Die kleurcode betekent dat de mogelijke milieueffecten op het Natura 2000-gebied moeten worden onderzocht. En dat het project niet valt binnen een vrijstellingscategorie waarover Gedeputeerde Staten van Gelderland B en W zelfstandig laten beslissen.

Volgens de gemeente is het weiland niet ‘oranje’. Op een streekplanuitwerkingskaart van de provincie is op ‘ELS 1’ namelijk geen oranje driehoekje ingetekend. Terwijl dat na een ‘voortoets’ voor de twee aanpalende gebieden (‘ELS 2’ en ‘ELS 3’) wél is gebeurd. Toch laat de gemeente een quick scan uitvoeren. Daaruit blijkt dat de bouw van de kerk geen effecten heeft op het milieu.

Provincieambtenaar Vincent Thomas laat de kerkvoogdij en een gemeenteambtenaar op 7 januari 2008 weten dat voor ELS 1 wel degelijk de oranje code geldt. Maar, zo voegt Thomas eraan toe, met het milieuonderzoek heeft de gemeente ‘voldaan aan de procedurele vereisten ter bescherming van de natuurbelangen’. Drie weken later verleent de gemeente de vrijstelling.

Toch gaat het mis. Als de Raad van State in hoger beroep moet oordelen over de vrijstelling, krijgen B en W onverwacht te horen dat zij de verkeerde vrijstellingsprocedure hebben gevolgd. Wanneer je het besluit van GS over de vrijstellingscategorieën leest in samenhang met de voortoets, moet de conclusie volgens de Raad van State zijn dat ELS 1 oranje is en een kerk op die locatie niet valt onder deze vrijstellingscategorie. De artikel-19-lid-2-procedure is dus niet van toepassing.

B en W gaan nu de weg van artikel 19 lid 1 bewandelen en toestemming vragen aan Gedeputeerde Staten. Of het bestemmingsplan gedeeltelijk herzien. De kerk staat er al. Spits is bereid met de gemeente en kerkvoogdij te overleggen over manieren om de overlast voor hem te beperken. De gemeente en de kerkvoogdij staan hiervoor open.

Vindplaats: LJN BK0117