Utrecht gaat echt kantoormeters schrappen: 3,5 miljoen

Gemeenten, ontwikkelaars en beleggers die nog kantoren willen bouwen in de provincie Utrecht moeten snel zijn. Over anderhalf jaar schrapt de provincie circa 3,5 miljoen vierkante meter kantoorplannen uit de bestemmingsplannen van elf gemeenten. Provinciale Staten stelden deze week de Thematische Structuurvisie Kantoren (TSK) vast, waarin deze aanpak van kantorenleegstand is aangekondigd.

Voorzienbaar

Voor de betreffende locaties stelt de provincie inpassingsplannen op, waarmee zij kan inbreken in het gemeentelijke bestemmingsplan. Die inpassingsplannen worden in de tweede helft van 2017 ter inzage gelegd en eind dat jaar vastgesteld. Tot die tijd zijn gemeenten en andere initiatiefnemers in de gelegenheid om de te schrappen plancapaciteit alsnog te benutten, kondigt Utrecht aan. De provincie kiest voor deze ruime periode om planschadeclaims voor te zijn. Het nieuwe beleid is nu “voorzienbaar”, zodat eigenaren en ontwikkelaars hun plannen daarop kunnen afstemmen.

Behoefteonderzoek

In de provincie Utrecht staat 19 procent (1,2 miljoen m2) van de totale kantorenvoorraad leeg. Tegelijkertijd is er in de bestemmingsplannen van diverse Utrechtse gemeenten nog ruimte om  4,3 miljoen meter nieuwe kantoren te bouwen. Dat is veel meer dan de behoefte aan kantoren voor de komende twintig jaar, concludeert Utrecht op basis van extern uitgevoerd behoefteonderzoek.

Magneet

De provincie heeft van alle locaties waar nog plancapaciteit is een analyse gemaakt, legt Jeroen Blom uit, projectleider TSK. ‘We hebben gekeken naar de inkomende verhuisbeweging, oftewel: hoe groot is de magneet op deze plek? Daarnaast bekeken we hoe groot de leegstand is op vergelijkbare locaties als de beoogde nieuwe plannen. Door die twee te combineren kom je tot de behoefte aan nieuwbouw ten opzichte van bestaande meters.’

Gedeeltelijke reductie

Die komt uit op nul - zelfs negatief - in Leusden, zegt Blom. Ook in de gemeente Ronde Venen wil de provincie de kantoorplannen volledig schrappen. In andere gemeenten, zoals Houten, Nieuwegein, Veenendaal en Stichtse Vecht, gaat het om een gedeeltelijke reductie. Blom: ‘Op sommige locaties zijn vraag en aanbod nog wel in balans. Globaal kun je zeggen dat de grote steden de meeste aantrekkingskracht hebben.’ Toch moet ook de stad Utrecht behoorlijk inleveren, onder andere in Leidsche Rijn en op het bedrijventerrein Strijkviertel/Rijnvliet, naast de A2 bij knooppunt Oudenrijn. Op deze locatie is meer dan 2 miljoen vierkante meter voor nieuwe kantoren beschikbaar, terwijl de behoefte er nul is, volgens de provincie. Op het gebied rust een gemengde bestemming; voor het bedrijventerrein blijven meters beschikbaar, zegt Blom.

Nieuwe bestemming

Wat de gemeenten moeten aanvangen met al die vrijkomende gronden? ‘Dat is aan gemeenten, daarover doet de provincie in de TSK geen uitspraak’, zegt Blom. Zij kunnen voor de betreffende locaties direct een nieuw bestemming vaststellen. Wel moeten alternatieve plannen passen binnen andere structuurvisies van de provincie. Zo heeft Utrecht ook een rem gezet op het ontwikkelen van nieuwe bedrijventerreinen en werkt de provincie inmiddels aan beleid om de leegstand van de detailhandel aan te pakken. Aan woningen is in Utrecht nog behoefte, maar niet alle locaties lenen zich daarvoor, stelt Blom vast.