Circulaire doelen liggen nog ver buiten bereik

Er is de afgelopen jaren nauwelijks vooruitgang geboekt bij het realiseren van een volledig circulaire economie in 2050 en een halvering van het abiotisch grondstoffengebruik in 2030. Het gebruik van de meeste grondstoffen is niet gedaald. Alleen het gebruik van fossiele brandstoffen daalde, maar deze daling was incidenteel door de corona-lockdown. Om de kabinetsdoelen alsnog in zicht te brengen is meer verplichtend beleid nodig en is het cruciaal dat producten al in de ontwerpfase zo worden vormgegeven dat hoogwaardige recycling, langduriger gebruik en minder inzet van nieuwe grondstoffen mogelijk zijn.

De keuze van de Nederlandse overheid voor een gedifferentieerd beleid per productgroep is een stap in de goede richting. Dit concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in de tweejaarlijkse Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER).

Werkprogramma Monitoring en Sturing Circulaire Economie

Als TNO zoeken we naar antwoorden op vraagstukken over de schaarste van kritieke grondstoffen. Zo maken we al vier jaar deel uit van een kennisconsortium van publieke kennisinstellingen onder leiding van het PBL en zijn daarmee betrokken in het werkprogramma Monitoring en Sturing Circulaire Economie.

Dit werkprogramma ondersteunt belangrijke beleidsontwikkelingen zoals de Intergrale Circulaire Economie Rapportage (ICER) en het Nationaal Programma Circulaire Economie (NPCE). Met name op het gebied van kritikaliteit en leveringszekerheid heeft TNO een prominente positie in het kennisconsortium.

Onderzoek naar kritieke grondstoffen en leveringszekerheid

Het afgelopen jaar hebben we gewerkt aan methodieken en indicatoren voor het bepalen van kritikaliteit. In ons rapport “Op weg naar meer leveringszekerheid – Een transitie aanpak” (pdf) beschrijven we een raamwerk voor beleidsevaluatie op het vlak van leveringszekerheid.

Belangrijke conclusie uit het rapport is dat er geen Nederlands kenniscentrum verantwoordelijk is voor verzamelde informatie en mogelijk te verzamelen informatie rondom leveringszekerheid. Dit kenniscentrum zou bedrijfsleven en beleidsmakers op leveringszekerheid kunnen adviseren en helpen de toekomst van leveringszekerheid te voorspellen.

Momenteel wordt dat idee op het gebied van circulaire batterijen uitgewerkt in het Nationaal GroeiFonds voorstel.

Workshop strategische autonomie

Op initiatief van Jacqueline Vaessen (boegbeeld ChemstryNL) en het MaterialenNL-Platform organiseren we op vrijdag 10 februari en op dinsdag 14 februari 2023 een workshop om een start te maken met de onderzoeksagenda MaterialsNl Strategic Autonomy. Hiermee geven we richting aan de prioriteitstelling grondstoftransitie.