Buitenplaats Ockenburgh gered door burgerinitiatief

De horeca draait, de moestuin groeit als kool en aan een opleidingsrestaurant en uitgebreid evenementenprogramma wordt gewerkt. Waar Buitenplaats Ockenburgh in de Haagse bossen 24 jaar lang verloederde, lukte het een burgerinitiatief om het vertrouwen van de gemeente Den Haag te winnen. Zij toverden het niet-verkoopbare en onrendabele erfgoed om tot een plek waar natuur, historie en mensen verbinden centraal staan. Villa Ockenburgh is geboren.

Het voormalige buitenverblijf van de zeventiende-eeuwse Haagse dichter Jacob Westerbaen deed in de naoorlogse jaren dienst als populaire jeugdherberg. Toen daar na vijftig jaar geen vraag meer naar was, zette de gemeente Den Haag Buitenplaats Ockenburgh in 1996 te koop. Met weinig succes. In 2014 volgde een tender voor herbestemming van het inmiddels zwaar verwaarloosde rijksmonument, die voor 40 procent maatschappelijk ingevuld moest worden. Alle plannen sneuvelden op de tafel van de gemeente Den Haag. Drie afgewezen partijen vonden elkaar en bundelden hun krachten als burgerinitiatief.

 

 

Pas na zes jaar vertrouwen

“Wij zagen een plek waar meer te verdienen is dan alleen geld”, vertelt Petra Brekelmans, een van de initiatiefnemers. “Een locatie als deze zou met de groeiende aantallen jonge gezinnen aan deze kant van de stad – en een nieuwe wijk met 25.000 huizen in aanbouw – de sociale cohesie enorm kunnen bevorderen. In eerste instantie werden we uitgelachen. Waarom zou een vrijwilligersorganisatie iets van Ockenburgh kunnen maken, terwijl het professionele projectontwikkelaars eerder niet lukte? Maar onze adem was lang. Het duurde zes jaar voordat we het vertrouwen van de betrokken partijen wonnen.”

 

Petra Brekelmans, voorzitter Stichting tot behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh

Zoeken naar 1,8 miljoen euro

Voor het achterstallig onderhoud van het rijksmonument uit 1654 was 3 miljoen euro nodig. De gemeente nam de restauratie van het casco op zich. Stichting tot Behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh nam als nieuwe eigenaar de binnenkant van het landhuis op zich. Brekelmans: “We zouden net zo lang zoeken tot we de benodigde 1,3 miljoen euro bijeen hadden. Met steun van goede doelen, sponsoren en buurtbewoners lukte het ons. Ook de provincie Zuid-Holland deed een grote duit in de zak.” Na een hercalculatie in 2019 bleek er 1,8 miljoen euro nodig te zijn door gestegen bouwkosten. “Ondanks de aanvullende bijdragen van fondsen en van de gemeente Den Haag kwamen we toch nog 300.000 euro tekort”, aldus Brekelmans.

 

 

FRED financiert laatst benodigde gedeelte

“In onze statuten stond dat we nooit zouden gaan lenen”, vervolgt Brekelmans. “Met als gedachte dat we daarmee te veel risico zouden nemen. Maar het geld was echt op. Er waren twee opties: de verworven gelden teruggeven of tóch een beetje lenen. We waren al zo ver gekomen dat we besloten de statuten aan te passen. Bij FRED (Fonds Ruimte en Economie Den Haag, red.) konden we het laatst benodigde bedrag lenen en dat uit onze inkomsten verspreid terugbetalen. De handtekening onder de lening was nog niet gezet toen we met de bouw begonnen en ook corona nog om de hoek kwam kijken. Even spannend was dat wel, maar we hebben altijd het vertrouwen gehad dat het goed zou komen. Toch slaap ik wel een stuk lekkerder sinds de financiering geheel rond is.”

 

 

70.000 vrijwilligersuren

De stichting werkt sinds 2015 non-stop met vrijwilligers. Brekelmans: “Het is een samenwerking van onder meer buurtbewoners, gepensioneerden, tuinders, stedelingen, leerlingen, studenten en professionals. Met zo’n 150 vrijwilligers verdeeld over verschillende afdelingen zijn we net een echt bedrijf. We dragen samen de verantwoordelijkheid én de trots, we hebben namelijk iets bijzonders gered. En we zien het vertrouwen tussen de gemeente en ons burgerinitiatief als grote winst, want we hebben lang gezocht naar die vertrouwensband. Dit project is van andere waarde dan alleen maar geld. De geïnvesteerde 1,8 miljoen euro is knetterveel, maar de 70.000 vrijwilligersuren die hier tot nu toe in zitten, zijn pas echt onbetaalbaar.”

 

Meer weten? Bekijk de projectpagina van Villa Ockenburgh of hun eigen website: www.villaockenburgh.nl.