Amsterdamse raad neemt toerismeverordening aan

De verordening ‘Toerisme in balans’, voortkomend uit het volksinitiatief ‘Amsterdam heeft een keuze’, ondertekend door ruim 30.000 Amsterdammers, is bijna unaniem aangenomen door de gemeenteraad. Hiermee is het college gehouden aan een jaarlijks maximumaantal toeristische overnachtingen. Bij overschrijding, dient de wethouder Economische Zaken maatregelen te nemen.

Grenzen aan de groei
‘Amsterdam erkent dat er grenzen zijn aan groei van toerisme en gaat erop handelen!’, reageert een enthousiaste Jasper van Dijk, een van de initiatiefnemers van het volksinitiatief, op Twitter. Eigenlijk ging het in de eerste versie om een maximum van 12 miljoen toeristische overnachtingen, maar dat bleek politiek niet haalbaar. Het college vond 14 miljoen een ‘te harde grens’.  In de laatste raadsvergadering voor het zomerreces ging de Amsterdamse gemeenteraad akkoord met een onder- en bovengrens van het totaal aantal toeristenovernachtingen per jaar. De bandbreedte is minimaal 10 miljoen en maximaal 20 miljoen overnachtingen, signaalwaarden zijn 12 en 18 miljoen. Als het aantal overnachtingen boven de signaalwaarden valt, het aantal dagbezoeken te hoog is of de draagkracht in een wijk onder druk staat, roept de verordening het college op om binnen zes maanden een beleidsnota aan te bieden met maatregelen om het terug te brengen.

Historisch
Van Dijk sprak aan het begin van de behandeling van het agendapunt kort in, waarin hij het aantal van ruim 30.000 Amsterdammers nog eens noemde die niet meer terug willen naar de situatie van voor de coronacrisis, toen Amsterdam werd overspoeld door toeristen. Hij hoopte dat de verordening niet alleen historisch zou zijn, omdat deze voor het eerst door bewoners is gemaakt, maar vooral omdat hij wordt aangenomen en daarmee erkend wordt dat er een grens is aan de groei van het toerisme en daar ook op gehandeld wordt. ‘Volgens mij is iedereen het er wel over eens dat het toerisme uit de hand is gelopen en dat Amsterdam het teveel op zijn beloop heeft laten gaan.’

Progressieve toeristenbelasting
Als er een signaalwaarde wordt overschreden en er een beleidsnota komt van het college om deze omlaag te krijgen, is deze niet in beton gegoten, verduidelijkt hij. ‘Er zijn dan nog drie maanden waarin bewonersgroepen en hotelindustrie met plannen kunnen komen en hun visie kunnen delen, zodat er een goed voorstel komt waar veel mensen mee kunnen leven.’ Een ander punt waar een misverstand over bestaat is de toeristenbelasting. ‘Dat is een van de knoppen waar aan kan worden gedraaid. Het is niet zo dat door toeristenbelasting Amsterdam niet meer bereikbaar is voor de backpacker. De eerdere prijsverhogingen komen door de hotelstop, toen liep het aanbod niet meer gelijk met de vraag. Ook kan toeristenbelasting progressief worden gemaakt en kunnen hostels en budgethotels worden ontzien. Er is veel meer mogelijk om problemen van overtoerisme aan te pakken, dan nu wordt gedaan.’

Tourist trap
Een aantal raadsleden maakte van de gelegenheid gebruik om hun zorgen te uiten over het uit de hand gelopen toerisme en de initiatiefnemers te danken voor hun grote inspanningen bij het maken van de verordening. ‘Het is in het belang van ons allemaal dat we een authentieke stad blijven. We moeten ervoor waken dat stad een tourist trap wordt’, aldus Zeeger Ernsting (GroenLinks). Dennis Boutkan (PvdA) wil samen met de bewoners en ondernemers aan een ‘nieuw en ander Amsterdam’ bouwen. ‘Pre-corona voorspellingen spraken van jaarlijks 26 tot 30 miljoen bezoekers. Dat kan deze stad niet aan.’ Hij wil het vertrouwen van Amsterdammers in wat we willen met de stad herstellen en de ondernemers duidelijkheid en zekerheid bieden bij het draaien aan de knop ‘toeristenbelasting’.

Haat-liefdeverhouding
VVD-fractievoorzitter Claire Martens spreekt over haar haat-liefdeverhouding met de drukte, de bezoekers en de binnenstad. ‘Ik ben klaar met die kotsende mensen op de stoep en rondrennende piemelpakken. Maar toeristen hebben we ook nodig om inkomsten op peil te houden en instanties te onderhouden waar we graag naartoe gaan.’ Ze wil in ieder geval niet terug naar de oude situatie en kan zich voor 95 procent vinden in de aangepaste verordening. Ze heeft ook twijfels, want volgens haar kunnen de ambities niet allemaal: een hotelstop, bezoekers buiten de deur houden en meer congressen willen organiseren. ‘Zelfs Kopenhagen haalt ons in als meest geliefde congresstad.’ Als het aantal congressen afneemt, ‘verliezen we daar geld’. ‘De VVD plaatst daar vraagtekens bij.’

Motie
Een motie van de VVD die opriep om de beleidsnota’s naar aanleiding van de verordening altijd na overleg met ondernemers uit de bezoekerseconomie op te stellen haalde het net niet (21 stemmen voor). Volgens PvdA-fractievoorzitter Sofyan Mbarki is er al voldoende ruimte voor inspraak. ‘Deze motie wil eerder inspraak. Dat doet geen recht aan dit uitgebalanceerd volksinitiatief.’ De gehele gemeenteraad stemde voor de verordening, op Nida na. Die partij wees op de klappen die de lokale economie heeft gehad. ‘We hebben mensen nodig om geld uit te geven. Alle toeristen zijn welkom.’ In een stemverklaring zei BIJ1 akkoord te gaan, ‘maar de bovengrens van 20 miljoen is wel te hoog’.

Soap
Toerisme-expert in ruste Stephen Hodes is het daarmee eens. Vrijdagochtend liet hij op LinkedIn weten Amsterdam en toerisme ‘een soap’ te vinden, nu het aantal toeristenovernachtingen in de verordening niet op het gewenste oorspronkelijke maximum van 12 miljoen voor de komende vijf jaar, maar op 20 miljoen uitkomt. ‘Wat ontzettend triest. Wat ontzettend dom. Zij gaan pas dijken bouwen als het land is ondergelopen. Wie houdt wie voor de gek hier? Het zoveelste loze gebaar...’