Voorzitter UvW leidt mondiaal platform waterbeheer

Het Nederlandse model voor waterbeheer - democratisch gekozen en financieel onafhankelijke waterschappen – kan een voorbeeld zijn voor andere landen. Hoewel er ook heus wat aan te verbeteren valt. Peter Glas, voorman van de Unie van Waterschappen, wil het zeker niet als blauwdruk presenteren bij het nieuwe, mondiale Water Governance Initiative. Hij is er benoemd tot voorzitter.

Wat gaat het Water Governance Initiative doen?

‘Het is een platform waaraan 25 landen meedoen, niet alleen overheden, maar ook waterbedrijven, ngo’s en burgergroepen. Met elkaar hebben zij gezegd dat het oplossen van de waterproblemen in de wereld niet alleen een kwestie is van technische oplossingen en geld. De beperkende factor is hoe je het organiseert. Het gaat om ‘governance’, om de vraag hoe de overheid samen met belanghebbenden en burgers kan komen tot maatregelen die de waterkwaliteit, -beschikbaarheid en –veiligheid bevorderen. 

Het Water Governance Initiative is een policyforum, waar we kennis willen uitwisselen en ontwikkelen. Er wordt niet onderhandeld, het is geen VN-organisatie waar ieder land zijn standpunten inbrengt. Dat gebeurt op het World Water Forum, dat in 2015 in Zuid-Korea wordt gehouden. De landen die deelnemen aan ons platform hebben gezegd dat ze vaker dan eens in de zoveel jaar met elkaar willen nadenken over goed waterbeheer.’

Wat kan Nederland daaraan bijdragen?

‘Wat onze waterschappen uniek maakt, is dat het functionele, democratisch gekozen organisaties zijn met eigen financiële bevoegdheden. Die hele begrotingsdiscussies in Den Haag gaat langs ons heen, wij zijn niet afhankelijk van de rijksbegroting. In Engeland is dat bijvoorbeeld wel het geval en daar zijn de waterbeheerder met 25 procent gekort. Hup, ambtenaren eruit, geen geld meer voor onderhoud en beheer van de infrastructuur. Daar vragen ze zich af of ze over enkele jaren het waterbeheer nog overeind hebben. Ons model zorgt voor kwaliteit, tegen een redelijke prijs. Ja, daar ben ik wel trots op.' 

Nederland kan het goede voorbeeld geven?

'Ja, maar ik ben niet van plan om het Nederlandse model als een blauwdruk te presenteren. Ook bij ons valt er nog wat te verbeteren. Wij hebben de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) gevraagd om te toetsen of het Nederlandse model echt zo goed werkt. Zij toetsen onze werkwijze aan de sleutelfactoren die zij hebben vastgesteld voor succesvol watergovernance. Ons waterbewustzijn is bijvoorbeeld niet zo groot. En het principe dat de gebruiker betaalt is, met name in de landbouw, ook niet erg sterk ontwikkeld. Oppervlaktewater is gewoon gratis uit de sloot te pompen. Prima als dat kan, maar in tijden van droogte kan een ander prijsmechanisme zorgen voor efficiënt en bewust watergebruik. In Australië werkt dat heel goed. Wat dat betreft verwacht ik ook veel leereffecten van het Water Governance Initiative.' 

Kan het de waterschappen helpen in de terugkerende discussie over hun bestaansrecht?

'Dat kan wel een neveneffect zijn, ja. Als je door een internationaal forum je eigen model laat bekijken en bekritiseren, kom je er sterker uit. En daarmee kun je ook laten zien: kijk, wij doen het zo gek nog niet.'

Waar hoopt u dat uw bijdrage als voorzitter toe leidt?

'De aanstelling is in principe voor zes jaar, maar voor mij is het het World Water Forum over twee jaar wel een moment om te kijken of deze organisatie ons verder helpt. Ik kan niet helemaal voorspellen wat we eraan hebben, maar het moet geen kletsclub worden. Het tekort aan schoon en toegankelijk drinkwater op veel plekken in de wereld is een motivatie om alles uit te kast te halen en ervoor te zorgen - technisch en organisatorisch  - dat we het schaarse water beter verdelen. Ik hoop dat onze club eraan kan bijdragen om de internationale afspraken daarover beter te maken.'