Helder hoofd nodig

Zelfs al heb je het slepende natuur- en landbouwdossier de afgelopen jaren nauwgezet gevolgd, toch blijft het moeilijk overzicht te houden. Des te belangrijker dat niet alleen de politiek maar ook de journalistiek een helder hoofd houdt.

Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen. Desondanks waag ik het, me af te vragen of de journalistiek niet aan de verwarring bijdraagt. De chef van de politieke redactie van de Volkskrant bijvoorbeeld, die de afgelopen weken tot twee keer toe schreef dat de BBB tegen het uitkopen van boeren is. Dat terwijl het Hoofdlijnenakkoord ‘een langdurige stoppersregeling’ vermeldt en landbouwminister Femke Wiersma daar nu aan werkt.

Het is exemplarisch voor meer feitelijke onjuistheden. Woensdag 4 september leek de chaos compleet. Een NOS-verslaggever berichtte dat bronnen hem zeiden dat er een rodepotloodstreep gaat door het Nationaal Plan Landelijk Gebied en provincies kunnen stoppen met hun gebiedsplannen.

Vervolgens verkondigden Radio 1, achtuurjournaal, Nieuwsuur, en de kranten, de ganse dag De Grote Wending: minister Wiersma gooit het lopende stikstofbeleid uit het raam.

Ten eerste: dat is geen nieuws. Ja, Wiersma wil emissie- in plaats van depositiebeleid. Dat stond al in zowel het Hoofdlijnenakkoord als de verkiezingsprogramma’s van BBB én NSC/VVD. Dat daarnaast de provincies hun gebiedsplannen niet naar eigen smaak kunnen uitvoeren, bleek al toen de vorige minister Van der Wal meldde dat de gewenste 58 miljard absoluut niet op tafel kwam. Resterende illusies verdampten afgelopen mei toen het Transitiefonds (ruim 20 miljard euro) verdween. Overigens kunnen provincies nog voort met de miljarden die ze begin dit jaar voor hun maatregelen kregen.

Ten tweede: het klopt niet. Niet alles verandert. Wiersma gaat door met ‘het trappetje van Remkes’: een stoppers-, een verplaatsings- en een innovatieregeling. Ze borduurt voort op het ‘plan-Adema’ voor minder mestproductie. En ze wil een rekenkundige ondergrens voor stikstofmodelleringen. Ook dat is geen breuk, want steun kreeg ze al voor de zomer van Van der Wal en onder meer de VVD-fractie.

Zorgvuldigheid lijkt mij cruciaal bij zo’n complex en beladen dossier als dit.