Onrust bij Provinciale Staten door PFAS-sloot in Den Haag

Zorgen over de chemische stoffengroep PFAS leven over het hele politieke spectrum. Dit blijkt opnieuw uit een gezamenlijke brief die de Provinciale Staten van Zuid-Holland maandag stuurden aan het college van gedeputeerden. Aanleiding is een radio-uitzending van Pointer, waarin wordt belicht dat in twee sloten op een Haags bedrijventerrein PFAS-concentraties zijn gemeten die ver boven de RIVM-richtlijn uitkomen. Hoogheemraadschap Delfland, die de metingen in 2020 deed, zag daarin geen aanleiding om omwonenden op de hoogte te stellen.

Onderzoek is mislukt

Het Hoogheemraadschap legt uit dat in 2021 ook de sloten in de aanpalende woonwijken zijn uitgebaggerd en gemeten, en dat daar de hoge PFAS-concentraties niet voorkwamen. De sliblaag in de verontreinigde sloten is bovendien afgevoerd. Tegelijkertijd moet het hoogheemraadschap een blunder toegeven: door een menselijke fout in de berekening van de concentraties lukte het niet te achterhalen wie of wat de bron van de PFAS is. Die bron is ook nu nog niet bekend.

Naar aanleiding van de Pointer-uitzending herstart het hoogheemraadschap dit mislukte onderzoek, en gaat het bovendien opnieuw metingen doen in de sloten in de wijk. Maar ondertussen zijn de Zuid-Hollandse provinciale staten ongerust, nadat ook het Algemeen Dagblad over de zaak berichtte.

Zie hieronder een afbeelding van één van de sloten, dankzij Google Streetview.

Miljoenenlobby van de industrie?

De SP, ChristenUnie, D66, PvdA, GroenLinks, CDA, SGP, BBB, Volt, PvdD, VVD en PVV hebben samen schriftelijke vragen opgesteld. Forum voor Democratie, 50Plus, Ja21 en Groep Doe STOER staan overigens niet onder de brief. In de schriftelijke vragen is ook aandacht voor een recent artikel in de Britse krant The Guardian. Dit artikel vertelt over een 'miljoenenlobby van de industrie' tegen het voorstel in de Europese Unie om PFAS grotendeels te verbieden.

Over dat verbodsvoorstel gaat het ook in de nieuwe voortgangsrapportage over PFAS in de provincie Zeeland, die maandag naar de Tweede Kamer is gestuurd. Tot eind september staat dit verbodsvoorstel open voor publieke consultatie. Daarna gaat het naar de Europese Commissie die de finale versie van het verbod zal opstellen, zodat de lidstaten naar verwachting eind 2024 erover kunnen stemmen. Het wetsvoorstel, dat elk niet-noodzakelijk gebruik van PFAS verbiedt, is een initiatief van Nederland, Denemarken, Duitsland, Noorwegen en Zweden. 

PFAS in drinkwater en voedsel

De voortgangsrapportage is opgesteld door twee PFAS-coördinatoren in Zeeland, die in maart 2022 zijn aangesteld. Als onderdeel van de aanpak in Zeeland doet het RIVM drie jaar lang onderzoek naar de blootstelling van mensen aan de chemische stoffengroep. Begin juli publiceerde het RIVM een eerste studie, die concludeert dat de hoeveelheid PFAS die Nederlanders via drinkwater en voedsel binnen kunnen krijgen hoger is dan de gezondheidskundige grenswaarde.

Van alle vijftien rioolwaterzuiveringsinstallaties van het Waterschap Scheldestromen zijn inmiddels monsters genomen, die nog in een laboratorium moeten worden geanalyseerd. Veel aandacht is er ook voor de rioolwaterzuiveringsinstallatie Bath van het waterschap Brabantse Delta. Volgens Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant is de afvallozing met PFAS door afvalverwerker ATM, in Moerdijk, een stuk kleiner geworden. Ook bij het chemische bedrijf SABIC, in Bergen op Zoom, is een flinke daling zichtbaar.

Tientallen Kamervragen

De Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland brengt aandachtslocaties in Zeeland in beeld. Daar horen ook plekken bij waar de brandweer heeft geblust met PFAS-houdend blusschuim. Rijkswaterstaat heeft de Provincie Zeeland ondertussen op basis van metingen laten weten dat in de Westerschelde gezwommen kan worden. Samen hebben zij een online dashboard geopend, met recente meetgegevens.

Staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur & Waterstaat heeft de beantwoording van 73 Kamervragen uitgesteld, liet ze vorige week weten. De vragen komen van de Kamerfracties van GroenLinks, Volt, D66, PvdD, SP en PvdA. De Kamerleden willen onder meer een overzicht van alle bedrijven die een vergunning hebben gehad om PFAS te lozen of uit te stoten. Ook willen ze weten welke drinkwaterbronnen momenteel gevaar lopen.

Daarnaast vragen zij aandacht voor de recente Zembla-uitzending over PFAS-lozingen door het chemische bedrijf Chemours in Dordrecht.