Inflatie en energiearmoede

Nog nooit was de inflatie zo hoog: het CBS meldde in september een record van 17,1 procent. Alle Nederlanders hebben te maken met oplopende kosten, en stijgende gasprijzen zorgen ervoor dat steeds meer huishoudens moeite hebben om de energierekening te betalen. Het kabinet kondigde een prijsplafond op energie per 1 januari 2023 aan, en kwam met een energietoeslag voor minima. Toch maken Nederlanders zich zorgen of de maatregelen voldoende zijn, blijkt uit een enquête van Citisens.

In de stress door inflatie

Meer dan de helft van alle respondenten vindt inflatie het belangrijkste probleem in Nederland. De Russische inval in Oekraïne zien ze als de belangrijkste oorzaak, gevolgd door het beleid van de Nederlandse overheid. Slechts 3 procent noemt de coronacrisis als belangrijkste oorzaak. 8 van de 10 Nederlanders ervaren zelf gevolgen van de inflatie in het dagelijks leven. Dit ervaren zij bijvoorbeeld in stress (42 procent).

Korter onder de douche

Twee op de tien respondenten ervaart ernstige financiële problemen door de inflatie. Hierbij noemen Nederlanders als voornaamste problemen dat zij geen reserves meer hebben voor onverwachte grote aankopen en dat zij geen geld meer hebben voor sporten en uitjes. Nederlanders die nu nog geen ernstige problemen ervaren door inflatie verwachten dat ook niet te doen in de toekomst. De meerderheid (54 procent) van hen ziet de toekomst rooskleurig in. Toch maken ook Nederlanders die nu geen ernstige problemen ervaren door de inflatie andere keuzes in het dagelijks leven. De voornaamste aanpassingen zijn minder lang douchen en het kopen van producten in de aanbieding. Ook zetten Nederlanders de verwarming minder aan en pakken zij minder vaak de auto.

Stijgende gasprijzen

Vooral ouderen met een lager inkomen ervaren ernstige financiële gevolgen van de hoge gasprijzen. Ook Nederlanders die in buitengebieden wonen, geven vaker aan ernstige financiële gevolgen te ervaren. Eerder onderzoek van TNO toonde aan dat vooral deze laatste groep inwoners getroffen worden door energiearmoede als gevolg van de stijgende gasprijzen. Veel Nederlanders ervaren de gevolgen van de huidige gasprijzen. De grootste groep Nederlanders geeft echter aan niet te weten hoe groot het deel van hun inkomen is dat zij uitgeven aan gas. Dit geldt echter niet voor iedereen: vooral inwoners met een minimum inkomen of bijstandsuitkering en ouderen ervaren dat zij nu een groot deel van hun inkomen uitgeven aan gas. Dit loopt voor sommige groepen op tot meer dan 15 procent van het inkomen. Van alle invullers komt echter minder dan 10 procent in aanmerking voor de energietoeslag van 1.300 euro. Van hen geeft 70 procent aan dat deze maatregel hen zeker niet helpt om maandelijks weer rond te kunnen komen.

Oplossing is aan overheid

Driekwart van de Nederlanders vindt dat de overheid meer moet doen als het gaat om stijgende gasprijzen. Daarbij denken Nederlanders vooral aan het instellen van een maximale prijs voor energie, maar ook aan een verdere verlaging van de BTW op energie, inzetten op de verduurzaming van huishoudens en het verlagen van de loonbelastingen. Deze maatregelen kosten geld. Bijna de helft van de Nederlanders vindt het niet erg als de overheid schulden moet maken om deze maatregelen te nemen.