Nieuwe waterkrachtcentrale in Rijn
Waterschap Rivierenland wil bij Driel een nieuwe waterkrachtcentrale bouwen in de Rijn. De centrale kan zevenduizend huishoudens van stroom voorzien.
Bij de stuw van Driel kent de Rijn een verval van anderhalve meter. Via turbines kan dat worden omgezet in 2,5 miljoen kWh per jaar - goed voor het stroomgebruik van zevenduizend huishoudens. Johan Bakker, directeur innovatie van waterschap Rivierenland, gaat er vanuit dat deze investering in duurzame energieopwekking rendabel is. Een haalbaarheidsstudie moet dat definitief uitwijzen.
Bakker vertrouwt op een gunstige uitkomst van die studie omdat eerder onderzoek in de jaren tachtig naar het rendement van een soortgelijke centrale bij Driel al bijna positief was. ‘Sindsdien zijn de energieprijzen flink gestegen en is de techniek verder geperfectioneerd’, zegt hij. De bouw van de waterkrachtcentrale is één van de investeringen die het waterschap versneld wil doen om de haperende economie vlot te trekken. ‘Qua procedure kan het allemaal heel snel: de stuw is rijkseigendom, vergunningen zijn amper nodig en veel bezwaren verwachten we niet’, zegt Bakker.
Rijkswaterstaat, die het stuwcomplex bij Driel voor de dienst Domeinen in beheer heeft, bevestigt de plannen van het waterschap. ‘De technische en economische haalbaarheid is een zaak van het waterschap. Wij zullen de plannen alleen toetsen op eventuele strijdigheid met het beleid Ruimte voor de rivier’, zegt districtshoofd Peter van den Neste van Rijn en Lek. Bouwen in het waterbed is aan strenge regels gebonden met het oog op een ongehinderde doorstroming van het water. Ook zijn vergunningen nodig van de provincie (milieu) en gemeente (bouw).
Hagestein
Tegelijkertijd wil het waterschap de waterkrachtcentrale in de Lek bij Hagestein renoveren. Die centrale - rijkseigendom, want gebouwd tegelijkertijd met het stuwcomplex - blijkt al twee jaar stil te liggen wegens onder andere vergunningsproblemen. In het kader van de renovatie heeft Rijkswaterstaat van de provincie Gelderland een nieuwe milieuvergunning nodig. Volgens Van den Neste is de aanvraag echter nog niet de deur uit.
Er is volgens het waterschap voor zeven ton aan aanpassingen en reparaties nodig om de installatie in de Lek weer te laten draaien. Net als de nog te bouwen waterkrachtcentrale bij Driel is de centrale bij Hagestein daarna goed voor 2,5 miljoen kWh per jaar. ‘Waterschap Rivierenland verbruikt per jaar vijftig miljoen kWh. Kortom, waterkracht dekt straks tien procent van ons verbruik’, aldus Bakker. ‘Anders gesteld: vijf miljoen kWh is goed voor zo’n 14.250 huishoudens ofwel 34.000 mensen. Dat is ruim meer dan het stroomverbruik van de inwoners in plaatsen als Culemborg, Zaltbommel of Geldermalsen.’
De nieuwe centrale bij Driel wordt de vijfde in Nederland. Ons land telt vier middelgrote waterkrachtcentrales: in Alphen/Lith, Linne, Maurik en Hagestein. Samen voorzien ze zo’n dertigduizend huishoudens van stroom. Ze werden eind jaren tachtig in gebruik genomen. Daarna stagneerden de plannen voor nieuwe centrales, voornamelijk vanwege de marginale rentabiliteit. Behalve Driel zouden ook de bestaande stuwen bij Sambeek, Grave en Borgharen in de Maas mogelijkheden bieden voor extra waterkrachtcentrales.
Tien jaar geleden had de toenmalige Provinciale Noord-Brabantse Energie Maatschappij al plannen voor Sambeek en Grave. Bij nader inzien trok de provincie Noord-Brabant in 2006 de conclusie die plaatsen geen locaties zijn die voor opwekking van waterkracht in aanmerking kwamen. ‘De benodigde bouwkundige aanpassingen maken waterkracht hier financieel onhaalbaar’, stelde de provincie toen.
Sindsdien zijn er volgens directeur Wobine Buijs (Economie en Mobiliteit) geen nieuwe ontwikkelingen. ‘Er wordt door de TU Eindhoven gewerkt aan technologie om situaties met klein verval, zoals in de Maas, haalbaar te maken. Die ontwikkeling gaat helaas minder snel dan gehoopt. De prijsontwikkeling van elektriciteit is onvoldoende om ‘traditionele’ waterkracht in de Maas rendabel te maken’, aldus Buijs.
Vistrap
De plannen voor een waterkrachtcentrale in het Limburgse Borgharen, waar het verval bijna zes meter is, zijn voorlopig gestrand wegens bezwaren van Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat weigert een vergunning te verlenen omdat er ter plekke geen ruimte zou zijn voor aanleg van én een waterkrachtcentrale én een dan vereiste vistrap. Vissen moeten, om te voorkomen dat ze in mootjes worden gehakt, via een veilige geul aan de schoepen van de turbines kunnen ontsnappen. Bij waterkrachtcentrales wordt zo’n zestien procent van de passerende alen vermalen. Voor andere soorten ligt dat op vijf procent.
Volgens Anton van der Boom, voorvechter van de centrale die 13.000 huishoudens van stroom kan voorzien, is er in Borgharen wel degelijk plek voor een visgeleidingssysteem. ‘Technisch kan het, alleen de ambtenaren van Rijkswaterstaat willen niet meewerken. Bizar, want de provincie Limburg is voor, Maastricht wil heel graag en de Kamer ook. Als de politiek wel wil en een civiele dienst het desondanks tegenhoudt, dan werkt in mijn ogen de democratie niet’, zegt hij.
Dat dit speeltje dreigt te mislukken wijt hij aan de tegenwerking van Rijkswaterstaat (RWS) en een falende democratie.
Dat is wat kort door de bocht en verdient een reactie.
RWS bouwde in 2007 een vistrap die de belastingbetaler miljoenen euro's heeft gekost. Dit kunstwerk voorziet (eindelijk) in vrije migratie voor trekvissen ter overbrugging van 6 meter hoogteverschil.
Daarmee werd invulling gegeven aan het Beneluxakkoord van 1996 waarin de 3 landen vrije migratie van trekvis verplicht stelden.
De heer Anton van der B. hecht weinig waarde aan democratisch tot stand gekomen mijlpalen zoals deze goed functionerende vistrap, als hij ze (letterlijk!) wil dichtgooien om er een wkc op te bouwen.
Hoe leg je dat uit aan de belastingbetaler?
En dan nog iets over democratie:
In 1990 kwam de politiek een Ecologische Hoofdstructuur overeen. (EHS).
Deze wet bepaalt dat in de aangewezen gebieden geen wijzigingen op het gebied van infrastructuur mogen plaatsvinden. Tenzij onontkoombaar vanwege een groot maatschappelijk belang zoals bijvoorbeeld veiligheid. Zelfs dan nog dient natuurlijke compensatie plaats te vinden.
Ik denk dat ook ten aanzien van het volgende sprake is van schending van democratisch tot stand gekomen regels, meneer van der B.:
In 2002 werd middels de motie van der Vlies unaniem vastgesteld dat elke Nederlandse wkc voorzien moest worden van een deugdelijke vispassage. Te beginnen bij de reeds bestaande.
Het feit dat alle water door wkc-turbines met daarin draaiende schoepen moet; leidt immers tot 10-tallen procenten sterfte bij ondermeer paling, nog afgezien van verminkingen als gebroken ruggegraten enzovoort.
Dat heet dan groene stroom.
Beste meneer van der B. ik noem dat RODE stroom en die geplande wkc is niet meer dan een te subsidieren gehaktmolen.
Die sterfte is onnodige dierenkwelling en daar staat straf op. Ook dit is een democratisch overeengekomen besluit. Dat is een criminele overtreding meneer van der B.
Maar daar heeft meneer van der B. een oplossing voor die echter even simpel als ongelooflijk als bizar is:
"De vis die sterft compenseren we gewoon door elders vis in te kopen en die naar zee te brengen.".
Met andere woorden als 100 kg paling verhakseld wordt, dan koop ik bij een beroepsvisser 100 kg en breng die naar zee. Paling is een "wereldreiziger" dus die beroepsvisser kan ze evengoed vlakbij de stuw komen vangen.
Lijkt slim bedacht, paling is uitstervend, dus die beroepsvisser hoeft elk jaar minder te vangen. Misschien kan hij nu al aan een voorraadje beginnen. Misschien kan hij nu al op de loonlijst bij Arbra BV.
Deze rekenmethode zou meteen alle visquota overbodig maken!
Immers een vangst van 1000 kg kabljauw kan de beroepsvisser dan gemakkelijk compenseren door bij een collega 1000 te kopen en die weer te laten zwemmen op de plaats waar hij 1000 kg eerder onttrok.
Of nog beter: vang gewoon 1000 kg en zet 500 kg ter plekke terug. Dan compenseer je de onttrekking meteen.
Te dom voor woorden. Het ene gat met het andere vullen heet dat.
Hoe rendabel kan die groene/rode stroom eigenlijk zijn, als alleen de bouw alleen al ruim 2000 euro per aangesloten huishouden kost? 22 miljoen : 11000 is immers 2000. Of wordt het ietsie meer?
Dan heb je nog geeneens stroom opgewekt.
En wij maar braaf belasting betalen: eerst 3 miljoen voor een eeuwig werkende vistrap, 2 jaar later weer voor de sloop ervan om in de plaats een wkc te bouwen die vroeg of laat giga-verliezen draait en om subsidie smeekt.
Witte steenkool, opgewekt op deze manier is dus zeker geen groene stroom.
Jammer dat velen uit onwetendheid zo'n wkc voorstaan.
Hier ligt een schone taak voor wie er maar aan wil..
: