Nieuw inzicht

Architect Harry Oude Kempers bewoont in Baarn de Hubertushof. Deze villa ligt 30 meter vanaf de weg in een laagte tussen de bomen, op een terrein van ongeveer 4000 m2. Oude Kempers wil de villa slopen en er een gebouw met zes appartementen neerzetten. Daarvoor neemt hij in een vroeg stadium contact op met de gemeente. Er wordt stedenbouwkundige onderzoek gedaan en regelmatig overlegd.

Wethouder Annemiek Dercksen is enthousiast en in juni 2004 stelt het college van B en W voorwaarden vast voor het bouwplan. Eind 2006 dient Oude Kempers het bouwplan in. Het complex wordt ongeveer 24 meter breed en 16 meter diep. De goot komt op 8,5 meter hoogte en de nok op ongeveer 18 meter. Er komt een parkeergarage onder en een kasteelachtig torentje op het gebouw.

Als andere bewoners van de Van Heemstralaan, waaraan de villa ligt, de plannen zien, schrikken zij. ‘Dit plan is wel heel groot en massief,’ zegt Nen van Kleef, die twee huizen verderop woont. De verontruste bewoners hebben volgens Van Kleef geen bezwaar tegen een eensgezinswoning van normale proporties, waarbij mensen niet vanuit het pand op de buren neerkijken.

Eind 2007 stelt de nieuwe gemeenteraad de uitgangspunten vast voor een nieuw bestemmingsplan. Daarbij past het bouwplan van Oude Kempers niet. Waren Dercksen en de welstandscommissie aanvankelijk positief - nu ligt de zaak anders. Het nieuwe college weigert de bouwvergunning en de vrijstelling en wijst het bezwaar van Oude Kempers hiertegen af.

In beroep houden Oude Kempers en zijn raadsman Co van Zundert de bestuursrechter voor dat het college niet eerlijk speelt en het gewekte vertrouwen schendt. Maar volgens de rechtbank in Utrecht is de opstelling van B en W niet onrechtmatig. Het bestemmingsplan staat maar één woning toe, dus moeten B en W een vrijstelling verlenen. Daarvoor heeft het college een grote beleidsvrijheid.

Nieuwe inzichten en nieuw ruimtelijk beleid kunnen lopend overleg doorkruisen. Ook al voldoet het bouwplan aan eerdere voorwaarden. Aan het vooroverleg kan Oude Kempers geen rechten ontlenen. De huidige wethouder Wim Lieberwehr heeft zich weliswaar tot op zekere hoogte gecommitteerd aan de plannen, maar sprak niet namens het college. Hij heeft, zo laat de gemeente weten, slechts het collegebesluit van juni 2004 uitgevoerd, waar voorganger Dercksen primair verantwoordelijk voor was.

Oude Kempers gaat in hoger beroep. ‘De gemeente heeft steeds de regie gehouden bij de voorbereiding van het plan.’ Adviseur Van Zundert - een erkend commentator in de juridische vakpers: ‘De rechtbank mag het dan rechtmatig vinden, maar beleidsvrijheid kan toch geen rechtvaardiging zijn voor onbehoorlijkheid?’