Hoe leg jij het accent op de energietransitie?

De energietransitie in NL is een ‘hot topic’ en tegelijkertijd nogal een breed begrip. We leggen allemaal andere accenten; duurzame energie, van-het-gas-af, CO2-reductie, noem het maar op. En veel aanpalende duurzame thema’s worden in een adem genoemd, zoals de omgevingswet, klimaatadaptatie, biodiversiteit, minder plastic en voedselverspilling. Dat deze thema’s Nederland bezighouden, merken we ook bij Mett. Wij helpen inmiddels diverse overheidsinstanties met hun energietransitie. In dit artikel vertellen we welke inzichten we daarbij hebben opgedaan.

Onduidelijkheid is ook een kans

De energietransitie komt uiteindelijk letterlijk bij iedereen ‘achter de voordeur’, maar hoe dat precies uitpakt is onduidelijk. In die onduidelijkheid schuilt ook een kans. Meerdere opdrachtgevers van Mett grijpen het aan om via een online platform alvast stemmingen te peilen, ideeën te toetsen en de dialoog te voeren met andere overheden, professionals en burgers. Mett-collega Jasper Ludolph schreef eerder al: "Een online participatieplatform biedt al heel vroeg in het proces de kans om betrokken te raken."

Voor overheden valt daarnaast veel te leren van de associaties die de energietransitie oproept, de ideeën die ontstaan en de betrokkenheid bij een deel van de burgers.

Overheidsparticipatie vs burgerparticipatie

De energietransitie legt het dilemma van overheidsparticipatie versus burgerparticipatie bloot; immers als de energietransitie uiteindelijk voor iedereen gaat gelden, is het maar de vraag in hoeverre burgers echt kunnen participeren. Daarnaast geldt dat daar waar de overheid initiatieven van burgers faciliteert, de financiële ondersteuning van de overheid op dit moment nog te beperkt is om echt het verschil te maken. Hoe geven we dan richting aan de energietransitie? Juist door níet te kiezen voor het een of het ander, is onze ervaring. Een van onze opdrachtgevers doet dat door vooral duidelijkheid te geven over het participatieproces, onafhankelijk van de initiator. Zij zetten hun online platform in als richtingaanwijzer, handboek en etalage en bieden daarmee ruimte voor zowel burger- als overheidsparticipatie.

Participatie is niet altijd een feestje

Draagvlak voor projecten in de leefomgeving is de heilige graal van participatie. Dus ook voor de energietransitie. Daar doen we het voor. Maar zoals gezegd valt er misschien niet zo heel veel te participeren bij de energietransitie. Acceptatie is hier het hoogst haalbare, weerstand het meest waarschijnlijk. Opdrachtgevers verleggen daarom het accent naar meekoppelkansen; welke wensen zijn tegelijk met de energietransitie te realiseren?

Dat begint natuurlijk met het schetsen van de juiste verwachtingen én het ophalen van die wensen. Een online platform als marktplaats voor meekoppelkansen biedt buurtbewoners, bedrijven en instellingen, onafhankelijk van tijd en plaats de gelegenheid hun wensen kenbaar te maken en te promoten. Aan onze opdrachtgevers dan de taak duidelijk te communiceren welke meekoppelkansen wel en niet levensvatbaar zijn.

Inspiratie is cruciaal bij de energietransitie

Is het glas nu dan halfleeg of halfvol als het gaat om de energietransitie? Het antwoord op die vraag start bij het uitwisselen van kennis. Professionals uit gemeente, provincie en Rijk hebben op dit moment vooral behoefte aan kennisdelen, ervaringen uitwisselen en samenwerken. En aan verbinding met elkaar. Want het werkveld is veelomvattend, de ideeën en meekoppelkansen zijn talrijk, maar weten we het allemaal te vinden? En bovenal, weten we wat werkt? Veel van onze opdrachtgevers investeren daarom in online communities waar inspiratie centraal staat. Communities waarin ambtenaren kennis uitwisselen en daar vooral ook burgers, scholen, onderzoeksinstituten, bedrijven en instellingen bij betrekken. Over energie gesproken.