Madlener moet verbreden snelwegen Utrecht beter onderbouwen

De Raad van State zet de verbredingsplannen van minister Barry Madlener voor snelwegen rond Utrecht voorlopig stil. Het stikstofrekenwerk en de natuurcompensatie zijn volgens de hoogste bestuursrechter onvoldoende onderbouwd. De minister krijgt zes maanden de tijd om dit alsnog aan te tonen.

De plannen van minister Barry Madlener (Infrastructuur) om snelwegen rond Utrecht te verbreden kunnen voorlopig niet worden uitgevoerd. Hij moet eerst onderzoeken of het stikstofrekenwerk wel in orde is, oordeelt de Raad van State. Het gaat vooral om de vraag of het wegstrepen van de stikstoftoename door het bouwproject tegen een stikstofafname doordat enkele agrarische bedrijven stoppen, wel voldoet aan de voorwaarden, aldus de hoogste bestuursrechter. De minister krijgt een halfjaar om dat uit te zoeken, aangezien niet uitgesloten is dat het project schade berokkent aan een aantal beschermde natuurgebieden.

Bezwaren van omwonenden

De minister wil de snelwegen A12, A27 en A28 rondom Utrecht verbreden. Onder meer omwonenden tekenden bezwaar aan en stapten naar de rechter. Veel van hen zien alternatieven voor het tracé, waarbij onder meer landgoed Amelisweerd wordt ontzien. 25 van de 29 bezwaren zijn niet-ontvankelijk of ongegrond verklaard. Het is volgens de Raad van State niet aan de bestuursrechter om te bepalen hoe het tracé het best kan worden vormgegeven. Wel oordeelt de raad dat de minister zijn keuzes en afwegingen in het tracébesluit voldoende heeft onderbouwd. Voor vier bezwaarmakers, waaronder de Vereniging Leefmilieu en Stichting Milieuzorg Zeist, gaat de procedure verder.

Extern salderen niet toereikend

De toename van stikstofuitstoot die het project met zich meebrengt wordt in het plan van de minister deels gecompenseerd doordat een aantal agrarische bedrijven (gedeeltelijk) stopt. Deze methode, extern salderen genoemd, is onder voorwaarden toegestaan, maar alleen als het beëindigen van de boerenbedrijven niet nodig is voor het behoud en tegengaan van verslechtering van de beschermde natuurgebieden. De onderbouwing op dit punt is ontoereikend, aldus de Raad van State.

Ook wat betreft natuurcompensatie moet de minister zijn besluit beter motiveren. Het is namelijk onzeker of eikenbossen, zandverstuivingen en stuifzandheiden zich wel kunnen ontwikkelen op de voorgestelde plekken.

Alternatief plan

Madlener wees eerder een alternatief plan af van de regio Utrecht om het verkeer op de snelweg beter te laten doorrijden. Door de breedte van de snelweg beter te benutten en de maximumsnelheid te verlagen naar 80 kilometer per uur zou het volgens de regio niet nodig zijn om de A27 bij Amelisweerd te verbreden en bomen te kappen op landgoed Amelisweerd. De Raad van State heeft dit alternatief niet beoordeeld. Een woordvoerder van Madlener laat weten dat het ministerie de uitspraak gaat bestuderen. 'We hebben huiswerk gekregen, daar gaan we mee aan de slag.'

Breder belang

De provincie Utrecht en gemeenten hopen snel in gesprek te kunnen met de minister. 'De regio Utrecht staat voor een forse groeiopgave, met 165.000 nieuwe woningen en tienduizenden banen in het vooruitzicht', aldus gedeputeerde André van Schie (mobiliteit en economie). 'Dit vraagt om een samenhangende aanpak van infrastructuur, leefomgeving en natuur.' Ook de gemeenten en provincie zeggen de uitspraak te gaan bestuderen en kijken naar mogelijke gevolgen voor bijvoorbeeld de bouw van bijna 75.000 woningen in Groot Merwede en Rijnenburg.

'We verwachten hierover in gesprek te kunnen gaan met minister Madlener. Niet alleen over het vervolgproces rond het tracébesluit, maar ook om het bredere belang van bereikbaarheid, leefbaarheid, woningbouw en economische ontwikkeling in samenhang te bezien', aldus Van Schie.