Portefeuillesturing gemeentelijk vastgoed. Stappenplan: kerntaken, verduurzaming, financiële ruimte

Kerntaken en financiële uitdagingen.

Enkele jaren geleden zijn diverse overheidstaken van het rijk en de provincies overgeheveld naar

gemeenten, bedrijven en instellingen. Dit drukte voor gemeenten zwaar op de begroting, met name voor het sociaal domein. Andere grote kostenposten zijn momenteel onderwijshuisvesting, de energietransitie en de Omgevingswet. Recent zijn daar de kosten als gevolg van de coronacrisis nog bij gekomen. Via de VNG zijn gemeenten met het rijk in gesprek over de financiële knelpunten. Daarnaast zetten zij hun activiteiten af tegen de kerntaken. Een te ruime taakopvatting kan leiden tot onnodig hoge kosten, zeker wanneer deze activiteiten ook nog een dak boven het hoofd vragen.

Routekaart verduurzamen

Tegelijkertijd speelt er nog een ander thema. Door het Klimaatakkoord worden gemeenten verplicht om toe te werken naar een routekaart voor verduurzaming. Hierin hebben gemeenten een voorbeeldfunctie, waardoor zij ook het gemeentelijk vastgoed moeten verduurzamen.

De complexiteit bij verduurzaming vraagt om strategische integrale sturing. Afwegingen en keuzes moeten transparant en in samenhang worden gemaakt. Hoe gaan gemeenten dit bekostigen en vooral op welke termijn?

Centrale vragen

De kernvragen die we kunnen stellen zijn: welke gevolgen heeft het voorgaande voor het maatschappelijk vastgoed? Of omgekeerd: op welke manier kan de herstructurering van de vastgoedportefeuille bijdragen aan het oplossen van de financiële tekorten? Voor welke kerntaken is huisvesting nodig en welke eigendomsverhoudingen horen daarbij? Wie heeft zeggenschap over het vastgoed en over welke termijn?

Stappenplan

HEVO ontwikkelde een stappenplan waarmee gemeenten en andere instellingen in de publieke sector hun vastgoedportefeuille efficiënter, doelmatiger en duurzamer kunnen maken. Aan de hand van dit stappenplan beschrijven wij de mogelijkheden om de kernvraag te beantwoorden en financiële ruimte te vinden in de vastgoedportefeuille.

Download hier de whitepaper Portefeuillesturing gemeentelijk vastgoed