Hardhout verbindt Suriname met Amsterdam

Door duurzaam tropisch hardhout toe te passen willen Amsterdam en Rotterdam kleine dorpsgemeenschappen in Zuid-Amerika steunen. ‘Je beschermt de bossen niet door er weg te blijven, maar door ze een waarde te geven en dorpsgemeenschappen goed te betalen voor duurzaam gewonnen hout.’

Bosgemeenschappen

‘Meer hout in plaats van beton en staal. Zo willen we niet alleen de klimaatverandering een halt toeroepen, maar ook bosgemeenschappen in tropische landen steunen’, zegt Jeroen van der Waal van de gemeente Amsterdam. De hoofdstad heeft zich aangesloten bij het project Cities4Forests, dat wereldwijd steden verenigt. Daarvan gaan zes Europese steden proeven uitvoeren om duurzaam geoogst tropisch hardhout rechtstreeks af te nemen van kleine gemeenschappen.

Levensonderhoud

Daarbij wordt de tussenhandel tot een minimum beperkt. ‘De opbrengst moet zoveel mogelijk de lokale bewoners ten goede komen, zodat zij beter in hun levensonderhoud kunnen voorzien en tevens de plaatselijke economie kunnen ontwikkelen’, aldus Van der Waal, die werkt aan een circulaire economie bij de gemeente Amsterdam. Onderdeel van het project met tropisch hout is dat de kennis over het regenwoud en duurzame houtkap wordt overgedragen aan de nieuwe generaties.

Bigi Poika

In het geval van Amsterdam komt het hout uit een bijna 16.000 hectare groot ­gemeenschapsbos bij het dorp Bigi Poika in Suriname, dat slechts driehonderd inwoners telt. Het gaat om een bescheiden proef waarbij het Surinaamse hardhout, zoals wanne en purperhart, wordt verzaagd tot planken die dienen voor bankjes. Van der Waal: ‘We zijn ook van plan in stadsdeel Zuidoost een bestaande brug aan te pakken die na 25 jaar dringend aan renovatie toe is.’ Ook heeft de gemeente een houten fietsbrug in de Nelson Mandelabuurt op het oog. Het hout is besteld en zal op een zagerij in Zaandam worden verzaagd. Volgend jaar moet het duurzame hout in de openbare ruimte zijn terug te zien.

Surinaamse gemeenschap

De keuze voor Amsterdam Zuidoost is niet toevallig. Volgens de statistieken telt Amsterdam 63 duizend mensen met Surinaamse roots, ofwel bijna 6,5 procent van de bevolking. Juist in Zuidoost woont een grote Surinaamse gemeenschap. ‘Door te communiceren over de herkomst van het hout maken we zichtbaar wat we beogen voor de duurzame ontwikkeling in Suriname’, zegt Van der Waal.

Vijftig bankjes

Andere deelnemende steden die aan soortgelijke projecten werken in ­Cities4Forest zijn Glasgow, Kopenhagen, Turijn, Galway County (Ierland) en Rotterdam. Die laatste stad betrekt tropisch hardhout van een wat grotere ­bosgemeenschap in Guatemala. ‘Ook wij hebben een bestelling gedaan’, meldt Rik de Nooijer, landschapsarchitect van de ­gemeente Rotterdam. ‘We willen tropisch hardhout gebruiken voor vijftig bankjes en enkele kleine steigers. Wij zien het als een proef om te kijken of het hout geschikt is.’ Anders dan Amsterdam heeft Rotterdam geen specifieke locaties op het oog. ‘De bankjes worden gewoon at random geplaatst in lopende projecten waar vervanging aan de orde is’, zegt De Nooijer.

Aardiger

Rotterdam stelt als eis dat de producent van de bankjes minstens vijf verschillende houtsoorten verwerkt in de bankjes. ‘Het symboliseert de diversiteit van de verschillende houtsoorten in een tropisch regenwoud. En dat willen we via een QR-code ook communiceren met de mensen die straks op de bankjes zitten. Mogelijk zijn de kosten per bankje iets hoger, maar de gemeente Rotterdam heeft dat graag over voor de baten van dit project’, zegt De Nooijer. ‘Namelijk dat we aardiger zijn voor de aarde en aardiger zijn voor onze buren die in de bossen in de tropen wonen.’

Aan twee kanten

Het Rotterdamse hout is afkomstig uit ­gemeenschapsbossen in Bolivia en Guyana en uit het bosreservaat Selva Maya in ­Guatemala. Sietze van Dijk, adviseur bij Probos, een kennisorganisatie voor duurzaam bosbeheer, begeleidt beide gemeenten in het Cities4Forests-project. ‘Het mooie is dat het hopelijk langdurige partnerschap aan twee kanten werkt’, zegt hij. ‘De Nederlandse gemeenten geven ­invulling aan hun klimaatbeleid door via het hout CO2 langdurig vast te leggen en door het bos te beschermen tegen ongecontroleerde kap. Tegelijk kunnen de bosgemeen­schappen in het regenwoud zich ontwik­kelen met de inkomsten uit duurzame houtoogst’, aldus de adviseur.

Lees het hele verhaal deze week in BB21 (inlog)