Groene winst

Unilever-baas langs duurzame meetlat

Tweehoofdig leiderschap en de daarmee gepaard gaande dilemma’s zijn thema’s die in meer boardrooms rondgaan, hoe kun je als tweetal complementair en effectief zijn? ‘Eén of drie bestuurders is makkelijker’ wordt wel gezegd, maar zo algemeen is dat niet te zeggen.

Met de komst van Polman als enig topman begint een glorieuze tijd. De waarde van Unilever stijgt en onder zijn leiding worden concurrenten verslagen. Belangrijker is zijn passie voor het verduurzamen van het bedrijf, door ecologisch en sociaal verantwoord te handelen – zonder daarbij te vergeten winst te maken. Polman neemt baanbrekende initiatieven, voegt de duurzame daad bij het woord en weigert zelf jaar op jaar salarisverhogingen, hetgeen tezamen steeds meer waardering oplevert zoals bij de VN die hem ‘Champion of the earth’ maakt.

Het bijna sprookje – hoewel lang niet altijd van een leien dakje gaat – wordt echter bijna verstoord als een overname van Unilever dreigt door investeerders die menen nog meer rendement te kunnen maken, al zullen er dan wel flinke concessies worden gedaan aan de breedte van het bedrijf en de duurzaamheidsambities.

Maar 50 miljard verdienen met een investering van 150 miljard is voor de overnemende partijen bepaald niet te versmaden. Eigenlijk is de strijd die Polman dan moet leveren, namelijk om Unilever bijeen en duurzaam te houden, even groot als zijn inspanningen de jaren ervoor en moeten ook zittende investeerders kleur bekennen, snel geld of goed geld? Om aandeelhouders die een mooie overnamepremie zijn misgelopen tevreden te houden, moet het bedrijf alsnog het rendement verbeteren door in de kosten te snijden en het Unilever Sustainable Living Plan verdwijnt enigszins uit beeld. Pijnlijk ook dat sommige van onze pensioenfondsen die miljarden in Unilever beleggen korte termijngewin lijken te prefereren boven duurzamere bedrijfsactiviteiten en waardegroei op termijn.

Smit spaart Polman niet in het boek door ook zijn onhebbelijkheden en momenten van zwakten op te tekenen, maar al met al is het lovend en meeslepend verhaal geworden. Maar wat is daar mis mee, we hebben meer Polmannen nodig.

Citaat uit het boek: ‘Polman heeft de pest in. Pensioenfondsen zouden moeten werken met een horizon van 25 tot 30 jaar maar worden geregeerd door fundmanagers die maar één, soms twee jaar vooruitkijken.’

Het grote gevecht & het eenzame gelijk van Paul Polman door Jeroen Smit, Prometheus 2019, 24,99 euro