Domotica is booming

Vergrijzing, een dreigend tekort aan ‘handjes aan het bed’ en de trend dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen. Met de inzet van domotica en e-health kunnen we zorgeloos de toekomst in.

Dossier krimp & groei

Voor de provincie Brabant waren deze ontwikkelingen aanleiding om in 2007 het project Slimme Zorg te starten. Doel van het project was om ict-toepassingen en diensten op het gebied van zorg, gemak en comfort in huis te stimuleren. In zestien samenwerkingsprojecten verspreid over de provincie zijn slimme ict-oplossingen uitgetest, met financiële steun (9 miljoen euro) van de provincie. Keiharde eis voor subsidie was dat de eindgebruikers van meet af aan bij de ontwikkeling van producten werden betrokken.

‘De vergrijzing zorgt er voor dat we straks een piek hebben aan mensen die zorg nodig hebben en een absoluut dal van mensen die zorg kunnen leveren. Behalve meer handen aan het bed moeten we dus ook investeren in ‘minder handen aan het bed nodig’, stelt CDA-gedeputeerde Brigite van Haaften, kartrekker van Slimme Zorg. Door gerichte ondersteuning van ict in de thuissituatie kunnen mensen meer zelfredzaam zijn en hebben ze minder zorg nodig. ‘Daarnaast willen ouderen van nu zo lang mogelijk de regie over het eigen leven houden en zelfstandig blijven wonen.’

Slimme ict-oplossingen zijn er zat, zo weet Van Haaften inmiddels. Een matras dat gaat trillen, om maar eens wat te noemen. Handig voor een echtpaar waarvan de vrouw dementerend is en de man doof. De man durft − zonder zijn hoorapparaat in −  ’s nachts niet te slapen, uit angst dat hij zijn vrouw niet hoort als ze opstaat en gaat ronddolen. Om uitputting van de man te voorkomen en daarmee onnodige, en dure, opname van de vrouw, biedt zo’n trillend matras het simpele antwoord.

De winst? ‘Mensen kunnen zo lang mogelijk de regie over het eigen leven houden, er zijn minder handen aan het bed nodig en het drukt de zorgkosten’, aldus Van Haaften. Slimme Zorg – waarin op initiatief van de provincie gemeenten, woningbouwverenigingen, zorginstellingen en bedrijven aan de slag zijn gegaan − is nu aan de markt overgelaten. De provincie houdt wel een stimulerende en aanjagende vinger in de pap via het programma zorgeconomie en zorginnovatie. Ook neemt de provincie deel aan diverse Europese projecten op dit gebied.

Goedkoper
‘Verbluffend simpel’ zijn de vele toepassingen die er inmiddels zijn om het leven van mensen aangenamer en veiliger te maken, ook als ze zorg nodig hebben, weet ook Hans Hopmans, senior manager inkoopontwikkeling en innovatie van zorgverzekeraar Achmea. Volgens hem zijn mensen bij de inzet van e-health en domotica thuis minder angstig, doen ze minder een beroep op mantelzorgers en gaan ze minder vaak naar de huisarts. En omdat de producten steeds goedkoper worden, worden ze voor een steeds grotere groep bereikbaar. Niet onbelangrijk, gezien het kabinetsbeleid om de zorg zo veel mogelijk buiten de muren van zorginstellingen te organiseren.

De grote uitdaging voor de komende jaren voor gemeenten en zorgverzekeraars is volgens Hopmans te komen tot een investeringsmodel dat inzichtelijk maakt onder welke voorwaarden het verantwoord is om met publieke middelen te investeren in toepassingen van e-health en domotica. Hij zou het daarnaast een logische ontwikkeling vinden als gemeenten hun Wmo-voorzieningenpakket − dat nu nog veelal ‘traditionele’ hulpmiddelen als verhoogde toiletpotten en trapliften omvat − uitbreiden met ‘technische zorgsnufjes’.

Acht gemeenten in de regio Alkmaar zijn druk zoekende naar hun rol in de wereld van domotica, en met name bij het stimuleren van het gebruik van de vele toepassingen die er zijn. ‘Er zijn heel veel partijen actief op dit terrein, maar op de een of andere manier slaat het nog niet echt aan bij kwetsbare groepen’, stelt Ineke van Exter. Zij is coördinator Maatschappelijke Zaken bij de gemeente Heiloo en leider van het regionale project ‘innoveren met domotica’ van de Heiloo, Alkmaar, Heerhugowaard, Bergen, Castricum, Graft-de Rijp, Langedijk en Schermer.

Met behulp van provinciale subsidie gaat de regio de komende maanden aan de slag om te komen tot een regionaal actieplan en met een aantal pilots waar het gebruik van domotica wordt uitgetest. Zoals in Heerhugowaard, waar beeldverbindingen vanuit een zorginstelling naar de wijk worden gelegd. ‘We willen vanuit functies laten zien wat er kan, in de hoop en verwachting dat het meer gaat aanslaan’, stelt Van Exter.

Lening
De gemeente Assen ziet een bloeiende toekomst weggelegd voor sensortechnologie, ook in de zorg. Het stimuleren van die technologie is een van de speerpunten van het economisch beleid van de gemeente. In dat licht moet de lening van een ton worden gezien aan een Assens softwareontwikkelingsbedrijf, als steun voor het project SOS, vertelt Herman Cock van de afdeling Economische Zaken van de gemeente. In dit project worden slimme optische sensoren ontwikkeld, die kunnen worden ingezet als oren en ogen van de zorgverlener op afstand.