Brabant drukt windmolens door

Gemeente Steenbergen voelt zich belazerd

De Steenbergse wethouder Wilma Baartmans wist niet wat ze hoorde. Wat, drukt de provincie ons vier kolossale windmolens door de strot? ‘Ik geloofde het gewoon niet’, zegt de wethouder van Gewoon Lokaal! Toch was het zo. Op 12 september meldde het provinciebestuur van Noord-Brabant dat het had besloten ‘om de bevoegdheid van de gemeente Steenbergen in te trekken voor de realisatie van windenergie bij het Volkerak.’ Gedeputeerde Anne-Marie Spierings (D66) schreef ook waarom: Steenbergen kwam door een nieuwe coalitie en een knellend raadsakkoord de afspraak uit 2011 niet na voor ‘tijdig voldoende windenergie.’

Wethouder Baartmans (o.a. openbare ruimte, mobiliteit, wonen, duurzaamheid en energietransitie) was niet alleen verbijsterd, ze voelde zich ook ‘belazerd’ door het provinciebestuur. De wethouder: ‘Ik ben misschien naïef geweest, maar ik vertrouwde erop dat we eensgezind hetzelfde pad afliepen, maar gedeputeerde Spierings nam een zijstraat die ik niet zag aankomen. Ze had kennelijk een andere agenda. Ik had haar op dinsdag 10 september nog aan de telefoon. We spraken over een windmolenalternatief dat het college van Steenbergen had gepresenteerd. Ze vroeg of ik haar daarover wilde mailen. Wij zouden over dat plan op donderdagochtend met windmolenboer GreenTrust verder praten. De gedeputeerde sprak met geen woord over de onvrede die er kennelijk leefde bij de provincie. Geen woord ook over een brief die eraan zat te komen. De pers wist eerder van die brief dan het college van Steenbergen.’

En dat terwijl ze wekelijks contact met elkaar hadden, zegt wethouder Baartmans vertwijfeld. ‘De gedeputeerde is hier ook een paar keer geweest. We hielden elkaar op de hoogte over wat we deden en wat onze plannen waren. Dat dacht ik dus. En dan dit, ongelofelijk’, zegt wethouder Baartmans. Toch schreef de provincie op 3 september dat Steenbergen betrouwbaar moest zijn en zich aan de afspraken over windenergie moest houden. Dat moesten we niet zien als een mes op de keel, zei wethouder Baartmans toen tegen de PZC.

‘We werken juist schouder aan schouder met de provincie samen. Zij zoeken creatief mee om te komen tot oplossingen binnen het raadsakkoord.’ Die indruk had ze toen écht, zegt wethouder Baartmans nu. ‘Op 9 juli en 14 augustus waren de gedeputeerden Spierings en Van Merrienboer hier op bezoek. Hun boodschap was: doe het zelf; wij willen geen provinciaal inpassingsplan.

Gedeputeerde Spierings vond zeker dat we vaart moesten maken en ze heeft ook twee keer een deadline gesteld, maar ze heeft die ook weer ingetrokken. Ze gaf mij totaal niet het idee dat ze ons alternatief niet zag zitten. De provincie gaf ons nadrukkelijk de ruimte om dat plan aan de Karolinadijk uit te werken. Ze heeft dat alternatieve plan nota bene zélf opgeschreven en naar het college en de gemeenteraad gestuurd. Het past ook precies binnen het raadsakkoord.’

Hogere windmolens
Acht jaar geleden spraken de gemeenten in West-Brabant af dat ze zouden bijdragen aan de duurzaamheidsdoelstellingen voor 2020, en stelden een bod voor de ontwikkeling van windenergie op. Windmolens in de gemeente Steenbergen hoorden daarbij. In 2013 werden deze afspraken opgenomen in het akkoord Wind op Land 2020. De vier molens die sinds 2015 in het dorp Dinteloord staan, zijn 77 meter hoog en leveren te weinig elektriciteit om te voldoen aan de afspraken. Dinteloord is tegen de komst van meer of grotere molens.

De komst van nieuwe windmolens leidde in maart van dit jaar tot het vertrek van de VVD uit het Steenbergse college, dat nu wordt gevormd door GewoonLokaal!, Volkspartij en CDA. Het college van Steenbergen denkt dat acht maximaal 150 meter hoge windmolens langs het Volkerak rendabel zijn, voldoende energie opleveren en uiteindelijk voor Dinteloord acceptabel zijn. Het college van GS rekent op minder, maar veel hogere windmolens en heeft de Staten gevraagd om een ‘verklaring van geen bedenkingen’ voor het plan om de huidige vier windmolens te slopen en in de Karolinapolder in Dinteloord vier windmolens van 180 tot 234 meter neer te zetten.

Wethouder Baartmans: ‘Die windmolens komen op een andere plek en worden in een ruit gezet. Dat is niet in overeenstemming met onze structuurvisie.’ Voor de grote windmolens is geen draagvlak, zegt de wethouder van GewoonLokaal! ‘De inwoners willen het niet, de gemeenteraad wil het niet en het college ook niet. Ik heb hier 1.400 handtekeningen liggen van mensen die zich verzetten tegen de bouw van deze megamolens. Ze komen te dicht bij de dorpskern en ze zijn veel te hoog. De provincie belooft ‘participatie’ en geld voor de lokale gemeenschap, maar de mensen willen geen judaspenningen. Ze geven niets om dat fonds, ze willen fatsoenlijk kunnen leven.’

Baartmans weet dat Steenbergen geen juridisch bezwaar kan maken tegen de beslissing van de provincie. ‘Maar bestuurlijk doen we van alles’, zegt de wethouder. Het college en de Staten van Noord-Brabant hebben een protestbrief gekregen en ook als de Staten zich over het windmolenpark in Dinteloord buigen, zal Steenbergen zich niet onbetuigd laten, zegt de wethouder. ‘Ik hoop dat alle 1.400 handtekeningenzetters gaan inspreken.’

Sociale randvoorwaarden
In een reactie zegt gedeputeerde Anne-Marie Spierings: ‘Dat ons besluit als een verrassing is gekomen voor de wethouder, is juist verrassend. De provincie heeft de gemeente meermaals laten weten dat het geduld opraakte omdat de gemeente haar afspraak niet nakwam. In augustus 2018 vertelde ik wethouder Baartmans dat wij ons zorgen maakten over de voortgang rond het windpark Karolinapolder. Een maand later deden we dat weer. Tegelijk geprobeerde de provincie in alle overleggen constructief mee te denken over oplossingen.’

‘Op 1 april spraken we af dat de gemeente voor 1 juli met een alternatief en maatschappelijk gedragen plan voor 21,6 Megawatt zou komen. De gemeente voldeed daar niet tijdig aan, waarop het college van GS deze termijn eenmalig verlengde naar 15 augustus. Hierover was op 9 juli overleg, waarbij werd afgesproken dat de gemeente met energieaanbieders GreenTrust en Innogy een alternatief plan zou uitwerken. Op 14 augustus presenteerde GreenTrust een alternatief plan, maar dat was voor de gemeente niet acceptabel. In hetzelfde overleg hebben we gekeken welke alternatieven bedacht konden worden. Deze alternatieven zijn na afloop door de provincie naar de gemeente gestuurd. Het college heeft dat overzicht, ondanks mijn verzoeken, niet naar de raad gestuurd. Op 4 september droeg het college in de gemeenteraad één van die alternatieven aan, maar er werd geen duidelijke termijn aan gesteld.’

‘Ik weet ook dat draagvlak in brede zin niet te verkrijgen is door sociale randvoorwaarden. Punt is: als de gemeente de voorliggende omgevingsvergunningaanvraag weigert, dan doet de ontwikkelaar een verzoek aan de provincie. Wij zijn gehouden medewerking te verlenen aan het initiatief. Met andere woorden, deze windturbines komen er sowieso, en dan kiest de provincie ervoor om de sociale randvoorwaarden voor de omgeving zo ruim mogelijk te laten zijn, met name omdat hiermee de hinder door slagschaduw vergaand kan worden beperkt.’