Rabobank laat maar 105 gemeenten over

Minister Plasterk zou bij de nieuwe bestuurlijke inrichting van Nederland gebruik moeten maken van het uitgangspunt van de functional urban regions, gebieden met een sterke samenhang op het gebied van wonen, werken en recreëren. Rabobank Nederland komt dan tot maximaal 105 gemeenten.

Ruimtelijk patroon
De afdeling Kennis en Onderzoek van de Rabobank neemt het ruimtelijk patroon van het woon-werkverkeer, de verhuizingen en bestedingen als uitgangspunt bij het maken van een nieuwe kaart van Nederland. Als de huidige gemeenten aan de hand van die ‘dagelijkse maatschappelijke processen’ worden samengevoegd, sluit de ruimtelijke schaal van de fusiegemeenten daar volgens economisch geograaf Frits Oevering van de Rabobank perfect bij aan. 

Gemeentegrenzen niet belangrijk
Waar mensen hun huis hebben staan zegt volgens hem lang niet alles meer. ‘Onze dagelijkse activiteiten spelen zich voor een belangrijk deel buiten die woongemeente af’, zegt hij. ‘De maatschappij beweegt zich los van de structuur van Thorbecke. Gemeentegrenzen spelen in onze netwerksamenleving nauwelijks nog een rol: meer dan de helft van de werkzame beroepsbevolking werkt buiten de woongemeente, meer dan 40 procent van de bestedingen aan mode, luxe- en vrijetijdsartikelen vindt plaats in winkels buiten de woongemeente en theater-, bioscoop- en museumbezoekers doen een derde van hun bestedingen in andere dan hun woongemeente.’

Leefarealen
Op basis van openbare CBS-gegevens over bovengenoemde bewegingen en eigen data van de pinbetalingen van bankklanten, maakte Oevering een nieuwe gebiedsindeling die is ‘ontdaan van emotie.’ De mate van gerichtheid op een kern gebruikte hij als criterium om te komen tot homogene gemeenten ‘nieuwe stijl’. Door gemeenten toe te kennen aan de kern waarvan zij de sterkste invloed ondervinden, zijn eenduidige regio’s af te bakenen. ‘Leefarealen’ in de woorden van Oevering.

Passende schaal
‘Nieuwe gemeenten met een passende schaal kunnen worden gevormd op basis van de grote gemeenten die functioneren als kern en de kleinere gemeenten die daarop zijn georiënteerd. Daarbij bepaalt het aandeel dat een kern in het totaal aan stromen van mensen, goederen, diensten en informatie moet hebben het aantal nieuwe gemeenten en daarmee Bestuurlijke herinrichting hun gemiddelde omvang en de mate waarin woon-werkverkeer, verhuizingen en bestedingen binnen die nieuwe gemeente plaatsvinden’, zegt hij.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nummer 6, 2013.