Rfv biedt vrouwenopvang helpende hand

De herverdeling van de gelden voor vrouwenopvang pakt nadelig uit voor centrumgemeenten. Dat stelt de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) in een advies aan staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid.

Opvanghuizen luidden noodklok

Van Rijn had om het Rfv-advies gevraagd omdat de brancheorganisatie van de opvanghuizen – de vroegere ‘Blijf-van-mijn-lijf-huizen’ – in oktober de noodklok had geluid. Uit geldgebrek zouden centrumgemeenten na 1 januari alleen nog hun eigen inwoners toelaten tot vrouwenopvang. Een ongewenste ontwikkeling, omdat de instroom deels landelijk is.

Ongewenste herverdeeleffecten

Bron van de ellende, zo stelt ook de Rfv min of meer vast, is het nieuw financieel verdeelmodel. Daarbij wordt het geld niet meer op historische gronden verdeeld, maar afgestemd op de regionale zorgvraag. Uit onderzoek dat de Rfv heeft verricht, blijkt dat wat betreft de vrouwenopvang dan ‘ongewenste herverdeeleffecten’ ontstaan. ‘Voor een deel doordat een aantal centrumgemeenten verantwoordelijk is voor landelijke, specialistische voorzieningen’, aldus de Rfv. ‘Landelijke specialistische functies lopen het risico bij een objectieve verdeling op basis van regiokenmerken in de knel te komen.’

Bekostigingsprobleem

De nieuwe verdeelmodellen zijn gebaseerd op het uitgangspunt dat mensen zoveel mogelijk in de eigen regio worden opgevangen. Maar vanuit de gewaarborgde landelijke toegankelijkheid kan er een beroep op voorzieningen buiten de eigen regio ontstaan. Dat leidt volgens de Rfv tot een bekostigingsprobleem, waarvoor het objectieve verdeelmodel geen oplossing kan bieden. De Raad beveelt de staatssecretaris daarom aan het recht te erkennen om kosten in rekening te brengen door de centrumgemeente die voorziet in de daadwerkelijke opvang aan de centrumgemeente die de middelen daarvoor ontvangt op basis van de regionale bekostiging. ‘Dat draagt bij aan een zuivere kostentoerekening’, stelt de Rfv.

Begeleiding kan overeind blijven

De adviesraad stelt voor om aan te sluiten bij het financieringsarrangement voor landelijk werkende voorzieningen. Feitelijk betekent dat volgens de Rfv dat een bedrag voor de begeleiding en persoonlijke verzorging die in het verlengde wordt geboden van de opvang in de landelijk werkende voorzieningen, wordt afgezonderd. ‘Daarmee is geborgd dat de begeleiding en persoonlijke verzorging die in het verlengde van de opvang wordt geboden ook bij de specialistische functies overeind kunnen blijven. En voorkomt daarmee ongewenste herverdeeleffecten.’