Kansen voor Bos

Het heeft verder de overheidsuitgaven en schuldontwikkeling niet in de hand, nooit eerder schreven we zulke rode cijfers als deze jaren. De algemene beschouwingen gaven de indruk dat er een gebrek aan ideeën heerste, het ontbreekt aan wenkend perspectief. Straks komt de commissie-Davids nog met het rapport over de Irak-besluitvorming en ploffen dit voorjaar twintig heroverwegingsrapporten op de mat die schreeuwen om kloeke beleidsdaden. De zichtbare moeite die het kabinet lijkt te hebben te regeren, straalt mede af op de PvdA en haar partijleider.

Toch denk ik dat de PvdA de verkiezingen kan winnen en Bos in 2011 premier kan worden. Welke redenen zijn daarvoor? Ten eerste denk ik dat nu Wilders een reëel gevaar gaat vormen voor de gevestigde partijen, kiezers een stem tegen Wilders willen uitbrengen. Rutte onderscheidt zich dan weinig, Balkenende bewees weliswaar bereid te zijn met de instabiele LPF te gaan regeren maar wist daar geen succes van te maken. Agnes Kant is nu eenmaal geen Marijnissen en of Halsema langer GroenLinks-leider mag blijven dan twaalf jaar is onzeker. Dus D66 van Pechtold en de PvdA van Bos - vooral dankzij zijn eersteklas verdediger Eberhard van der Laan- zijn kanshebbers voor de anti-Wildersstem, waarbij allochtone kiezers denkbaar massaal gaan stemmen en eerder bij de PvdA uitkomen.

Ten tweede is het goed denkbaar dat Bos de komende anderhalf jaar de eerste successen gaat oogsten in de financiële dossiers. Banken vallen niet om, beginnen zelfs met terugbetalen en bankiers- en topsalarissen matigen zich enigszins. Het lopende parlementair onderzoek naar de crisis onder leiding van de SP’er Jan de Wit dat later verschijnt, kan zelfs een positief effect voor Bos hebben. Wellicht blijkt dat de minister van Financien toen toch sterk heeft opgetreden - hetgeen hem eind 2008 al veel waardering opleverde gaf en hoge scores in de peilingen.

Ten derde is er een aantal dossiers waar de PvdA vrij eenvoudig electoraal mee kan scoren, bijvoorbeeld door tégen de aanschaf van de JSF te blijven en het verblijf in Uruzgan zoals steeds is beloofd, daadwerkelijk te beëindigen. Het CDA zit daar veel lastiger in en krijgt waarschijnlijk nog veel last van het rapport over de Irak-besluitvorming.

Tot slot kan de PvdA een veilige haven worden voor veel werknemers in de publieke sector, studenten, ouderen en Awbz-gerechtigden die vrezen dat de rapporten van de heroverweginggroepen een sterke aantasting van hun baanzekerheid of andere verworvenheden gaan betekenen. Miljardeningrepen zijn nodig, maar er zijn daarin nog veel keuzes te maken. Er liggen daarom voor links kansen te over om electoraal scoren nu velen vrezen voor nieuwe aantastingen van de verworvenheden op het terrein van zorg en sociale zekerheid. Misschien gloort er zelfs perspectief voor een linkse meerderheid