Gemeenten treuzelen met compenseren cultuursector

Van de 300 miljoen euro die gemeenten van het rijk kregen om maatschappelijke en culturele organisaties te compenseren voor de gestegen energieprijzen is nauwelijks nog iets ingezet. Dat leert een rondgang van de Taskforce culturele en creatieve sector bij twintig grote en middelgrote gemeenten.

Inflatie

Gemeenten krijgen vanaf dit jaar 300 miljoen euro extra indicatie van het kabinet om maatschappelijke en culturele organisaties te compenseren voor gestegen (energie)prijzen vanaf 2022. Slechts een kwart van de bevraagde gemeenten heeft een energiecompensatieregeling. En de indexatie van subsidies over 2023 zit gemiddeld genomen op maar 4,7 procent bij een inflatiecijfer van 10 procent over 2022.

Niet verplicht

Anders dan bij contractueel verbonden partijen (zoals zorgverleners), zijn gemeenten weliswaar niet wettelijk verplicht het compensatiebedrag één-op-één door te zetten naar culturele voorzieningen. Wat gemeenten doen, verschilt dan ook enorm, zo blijkt uit de inventarisatie. Bij de onderzochte gemeenten varieert de indexatie van subsidies aan culturele instellingen tussen 2,9 en 7,4 procent. Daarmee zitten zij volgens de Taskforce allemaal nog ruim onder het inflatieniveau van 10 procent (2022).

Invulling seizoen

Bij sommige gemeenten kunnen organisaties compensatie aanvragen als ze getroffen zijn door hard gestegen energiekosten. ‘Maar veel gemeenten treuzelen nog. Zij wachten totdat duidelijk is hoe de prijscompensatie van het rijk er precies uit komt te zien. Naar verwachting is dat pas in mei het geval, want dan stelt het rijk definitief de loon- en prijscompensatie vast’, aldus de Taskforce. ‘Dat is voor veel culturele organisaties te laat: zij moeten in hun begrotingen nu keuzes maken over de invulling van hun culturele seizoen.’

Huurverhoging

De financiële problemen verergeren bovendien doordat veel gemeenten huurverhogingen doorvoeren. Ook daarin zijn de verschillen groot, blijkt uit de inventarisatieronde: van bijna 3 tot ruim 14 procent. De Taskforce: ‘Bij veruit de meeste onderzochte gemeenten wordt die huurverhoging bij lange na niet gecompenseerd door de eerdergenoemde indexatie van subsidies. Dit verschil gaat direct ten koste van de culturele programmering.’

De Taskforce roept gemeenten op de door het rijk toegezegde gelden ‘eensgezind en onmiddellijk’ in te zetten zoals ze bedoeld zijn: indexatie van subsidies op het niveau van de inflatie, compensatieregelingen voor de hele keten waar dat nodig is en geen gemeentelijke huurverhogingen doorvoeren die hoger zijn dan de indexatie.