Jonge vrouw zoekt dito man

“Jonge, slanke, sportieve vrouw (33) zoekt dito man, om samen …” En dat in honderd varianten – internet staat er vol mee. Ik lees die advertenties natuurlijk nooit, maar wat me altijd opvalt is dat woordje ‘dito’.

Mensen zoeken een soortgenoot, iemand die op hen lijkt, iemand die hetzelfde is. Want daarmee kan iets moois opbloeien. Mensen zoeken niet iemand die in veel opzichten ‘minder’ is dan zij zelf, minder slim, minder mooi, minder rijk. Mensen zoeken evenmin iemand die ‘beter’ is: slimmer, mooier – want ze weten dat ze daarop toch geen kans maken. En mensen zoeken ook niet naar iemand die anders is; sportfanaten zoeken geen sporthaters, niet-rokers zoeken geen rokers. Dat zo’n gezochte andere persoon misschien aan de andere kant van het land woont, is zelden een probleem; er staat bijna nooit een regio bij zulke advertenties. Mensen zoeken soortgenoten en geen regiogenoten.

Er is weinig fantasie voor nodig om de advertenties te bedenken die de gemeenten de afgelopen jaren hebben gezet. “Goed georganiseerde gemeente, mooie omvang (33.000 inwoners), zoekt andere gemeente om samen de jeugdzorg en de maatschappelijke ondersteuning uit te voeren.” Opvallend verschil: de enige eis die de contactzoekende gemeente aan de andere gemeente stelt, is de regio. Alle samenwerking bij de uitvoering van de nieuwe decentralisatietaken is namelijk per regio georganiseerd. De gemeenten zochten geen soort- maar regiogenoten.

Bij sommige samenwerkingen ligt de regio voor de hand. Zo is het alleen maar praktisch om een brandweerwagen te delen met buurgemeenten, niet met gemeenten veertig kilometer verderop. Maar bij de jeugdzorg en de zorg voor ouderen, en ook bij heel veel andere taken zoals de leerplicht, ligt het minder voor de hand om de samenwerking te richten op de regio. Wat hebben Amstelveen en de Bijlmer met elkaar gemeen dat ze samen de jeugdzorg organiseren? Die regionale samenwerking is niet doelmatig. Samenwerken kan voordelen bieden, door grootschalige inkoop en specialistische kennis, maar dan moeten de gemeenten die schaalvoordelen wel opzoeken. En die kunnen ze het beste vinden bij gemeenten met hetzelfde soort jongeren, met hetzelfde soort ouderen, bij gemeenten met dezelfde moeilijkheden en dezelfde kwaliteiten. Dan kan er samen iets moois opbloeien. Alleen dan begrijpen de gemeenten de problemen waar hun partner­gemeenten mee worstelen.

Waar de gemeenten nu mee zijn opgezadeld, is een verplicht huwelijk met de buurvrouw. Maar dat is geen reden om bij de pakken neer te gaan zitten. Gemeenten kunnen altijd gaan kijken of er buiten de huidige relatie, buiten de bestaande regio, soortgenoten zijn die willen samenwerken, te beginnen bij een kleine taak. En misschien bloeit daar dan iets heel moois op.