Groningen
Wie moet de aarbevingsschade in Groningen betalen: heel Nederland of de Groningers zelf?
Zonder twijfel levert de provincie Groningen een grote bijdrage aan onze nationale economie. Groningen doet dat met zijn aardgas. Voor de rest profiteert de provincie van de rest van Nederland.
Groningen heeft meer werklozen, meer arbeidsongeschikten, meer mensen in de sociale werk-voorziening. Mensen in Groningen krijgen veel geld uit de Awbz, zelfs als je ermee rekening houdt dat er veel bejaarden in Groningen wonen. Per saldo ontvangt Groningen veel meer geld aan sociale zekerheid en voorzieningen dan het betaalt aan belastingen en premies.
Nu blijkt de Groningse bijdrage aan de nationale economie tot enkele vervelende bijwerkingen te leiden. Groningen is daarover geschokt – letterlijk, door de aardbevingen die het gevolg zijn van de gaswinning. Dat zijn er ongeveer vijftig per jaar, oftewel elke week één. Veel huizen in Groningen lopen daarbij schade op. Gelukkig zijn er nog geen doden gevallen, maar sommige Groningers vrezen voor hun leven als ze in hun huis blijven wonen, omdat ze bang zijn dat hun huis instort bij een volgende aardbeving. Het is logisch dat die mensen in Groningen schadevergoeding krijgen voor de scheuren in hun huizen die ontstaan door hun bijdrage aan de nationale economie. De vraag is slechts wie die schadevergoeding moet betalen: heel Nederland, of alleen Groningen zelf? Alle inwoners van Nederland, of alleen de mensen uit Groningen?
Buiten de provincie Groningen liggen de gebieden die de motoren van de Nederlandse economie zijn. Daar zijn knooppunten van wegen nodig, met enorme verkeersdrukte. De motoren van de economie betalen een groot deel van de landelijke belastingen en premies. De werklozen, arbeidsongeschikten, sociale werkvoorziening, en Awbz-kosten in Groningen worden goeddeels betaald vanuit die drukke gebieden. Tegelijk is de milieuschade daar enorm: roetdeeltjes in de lucht die neerslaan op de longen, herrie van het autoverkeer, en soms zelfs van vliegtuigen. Veel huizen zijn door de milieuschade veel minder waard geworden.
En dat is nog niet het ergste: volgens de Wereldgezondheidsorganisatie sterven in ons land 3.600 mensen per jaar door luchtvervuiling. De gebieden waar de afgelopen decennia een hoge economische ontwikkeling was, ondervinden nu dagelijks de nadelen daarvan. Al die gebieden dragen meer bij aan de nationale economie dan ze terugkrijgen aan sociale zekerheid en aan voorzieningen. Maar de mensen in al die gebieden krijgen helemaal geen schadevergoeding voor de milieunadelen. Die gebieden krijgen helemaal geen schadevergoeding voor de 3.600 doden. Zij krijgen helemaal geen schadevergoeding voor hun bijdragen aan de nationale economie.
Dus wie moet de aardbevingsschade van de huizen in Groningen betalen? De Nederlanders die ook al de uitkeringen en voorzieningen in Groningen betalen, duizenden mensen in hun omgeving zien sneuvelen voor de nationale economie, en zelf hun schade niet vergoed krijgen? Of alleen de Groningers zelf?
Zijn bijdrage komt erg egoïstisch over.
Wel de lusten maar niet de lasten.