Touwtrekken om honderden Brexit-miljoenen

De 757 miljoen euro die Nederland van Brussel krijgt uit het Brexit-compensatiefonds moet naar de provincies gaan en niet worden gebruikt voor de dekking van kosten van het rijk, zoals een bewustwordingscampagne of extra douanefaciliteiten. Die boodschap krijgt staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken van het Interprovinciaal Overleg, IPO.

Na Ierland is Nederland de grootste ontvanger van het speciale fonds dat 5 miljard euro moet gaan omvatten. Het is in Brussel nog in de maak en de verwachting is dat het in april door het Europees Parlement en de Raad gaat. De bedoeling is dat nog dit jaar het grootste deel ervan wordt uitgekeerd en in 2024 nog een deel.

Boot missen
De provincies trekken nu vast aan de bel. Want, zegt D66-gedeputeerde Michiel Rijsberman van Flevoland, ´als later blijkt dat het rijk de eigen plannen naar Brussel stuurt, hebben we de boot gemist en bij het kabinet lijken we niet aan tafel te komen over dit onderwerp.´

Rijsberman wil zo snel mogelijk aan de slag met plannen die de Brexit-klap verzachten. Een voorbeeld daarvan is het multifunctioneel maken van een nieuwe Urker haven, die nu alleen om vis vangen en vis verwerken draait. Daar moeten nieuwe diensten bij komen zodat de haven aan een volgend leven kan beginnen.

Ook andere provincies maken zich zorgen om de Brexit-gevolgen, zoals CDA-gedeputeerde Eddy van Hijum van Overijssel. In die provincie maken ze zich zorgen om de tapijtindustrie met het Verenigd Koninkrijk als een van de grootste handelspartners.

Niet-controversieel
De provincies pleiten er voor om nu al snelheid te maken en niet te wachten tot na de verkiezingen. Brexit is volgens Rijsberman niet-controversieel verklaard, maar hij proeft dat ambtelijk op het nieuwe kabinet wordt gewacht en dat duurt hem te lang. Bovendien is het economisch beleid volgens hem naar de provincies gedecentraliseerd en moet het rijk dan wel de mogelijkheden geven.

De provincies pleiten ook voor een update van een eerdere studie van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Zo kunnen de reële economische kosten voor bedrijven, sectoren en gemeenschappen opnieuw worden doorgerekend, zodat op basis van objectieve criteria een verdeling van de kosten kan worden gemaakt.

Ook pleiten de provincies voor een speciale regeling voor het midden- en kleinbedrijf. Niet omdat zij als hardste geraakt worden, maar wel omdat de Brexit-rekening harder op hun begroting kan drukken.

Kustregio’s
Ook de kustregio´s roeren zich. De CPMR (Conference of Pheriphere and Maritime Regions, een organsatie van 150 kustregio´s, waaronder de kustprovincies en Flevoland) pleit er onder voorzitterschap van de Noord-Hollandse VVD-gedeputeerde Cees Loggen voo om bij de verdeling van de Brexitmiljarden vooral te kijken naar regio’s met van oorsprong sterke geografische en economische banden met het VK. De CPMR pleitte al in 2017 in de Cardiff Declaration voor een fonds om de eerste economische klappen van de Brexit op te vangen. Op 18 februari spreekt Loggen daarover met eurocommissaris Elisa Ferreira. Loggen pleit er bij haar voor voor dat het geld snel beschikbaar komt en op de plaatsen waar het het hardst nodig is. In Nederland zijn dat vooral Noord- en Zuid-Holland, Flevoland en Zeeland. Die provincies- alle vier lid van de CPMR - hebben het meeste last van de Brexit op het vlak van handel en visserij.