Huis en auto

Al bijna dertig jaar krijgen gemeenten waar veel en dure onroerende zaken staan, een kleiner deel van het gemeentefonds. Dat kunnen gemeenten met grote en dure huizen zijn, zoals Bloemendaal.

Dat kunnen gemeenten met veel industrieterrein zijn, zoals Moerdijk. De reden is dat die gemeenten bij een gemiddeld ozb-tarief meer onroerende zaakbelasting binnenkrijgen — en dus minder nodig hebben uit het gemeentefonds. Evenzo krijgen provincies met veel auto’s minder geld uit het provinciefonds dan provincies met weinig auto’s. Want provincies met bijvoorbeeld veel leasebedrijven krijgen, bij gemiddelde opcenten op de motorrijtuigenbelasting, meer geld van de autobezitters. Ze hebben dus minder nodig uit het provinciefonds. Er is sinds vorig jaar een nieuwe verdeling van het gemeentefonds.

Die zet de dertigjarige ozb-lijn voort. Er was alleen wat discussie over de mate van verrekening. Alle ozb verrekenen of het grootste deel daarvan? 100 procent verrekenen of — zoals de afgelopen dertig jaar — 70 tot 80 procent? Uiteindelijk is besloten alles te laten zoals het was. Over twee jaar komt er ook een nieuwe verdeling van het provinciefonds. Minister De Jonge van Binnenlandse Zaken vraagt daarover nu advies aan de Raad voor het Openbaar Bestuur. En daar is opeens veel discussie over de opcenten. Daar staan vragen die niet werden gesteld bij de ozb-verrekening in het gemeentefonds.

Niet alleen of 100 procent moet worden verrekend of minder. Maar ook wat de gevolgen zijn van minder dan 100 procent verrekening. Daar staan vragen over de dynamiek van de verrekening — gaat die mee met de inflatie of met het gemiddelde tarief. Dat zijn belangrijke vragen. Dat zijn belangrijke discussies. Maar die discussies zijn bij het gemeentefonds niet gevoerd.

Het is begrijpelijk als uit die discussies andere uitkomsten komen voor het provinciefonds dan voor het gemeentefonds. Provincies zijn immers geen gemeenten, auto’s zijn geen huizen, motorrijtuigenbelasting is geen ozb. Maar waarom mogen de provincies over meer onderwerpen discussiëren dan de gemeenten? Beter gezegd: waarom mogen de gemeenten over minder onderwerpen discussiëren dan de provincies?

Dat kan gelukkig alsnog. Want het is nooit te laat om te leren van anderen. Het is nooit te laat om een goede discussie te voeren over belangrijke onderwerpen.