‘Weg met de WhatsApp-buurtpreventie-borden’

Hij stond aan de wieg van het televisieprogramma 'Keuringsdienst van waarde' en was nauw betrokken bij de oprichting van het eerste slaafvrije chocolademerk. Tegenwoordig zet filmmaker Roland Duong zich in voor de bescherming van onze data. In de podcast 'De Slag om het Internet' gaat hij onder meer de strijd aan met WhatsApp-buurtpreventie-borden.

Aanmelden via Facebook

Roland Duong maakt zich boos over de roof van consumentendata door Facebook. Daarom ergert hij zich aan het gemak waarmee overheden burgers naar sociale media verwijzen. 'Krijg ik weer een brief van de gemeente Amsterdam, dat ik me kan aanmelden voor een buurtevenement via Facebook…' Hij overweegt serieus om een rechtszaak te beginnen. 'Ik wil een juridische stok achter de deur vinden om de overheid te verbieden om vitale burgerinformatie via private ondernemingen te laten weglekken.'

 

Signal-buurtpreventie

Maar zo ver is het nog niet. Vooralsnog zet hij in op kleine, mediagenieke acties die het bewustzijn onder burgers en overheden moeten vergroten. In een aflevering van zijn podcast 'De Slag om het Internet' onderzoekt hij wat er voor nodig is om een 'Signal-buurtpreventie-bord' te laten plaatsen. Signal is een privacy-vriendelijke, open source berichtendienst. Dat maakt Signal een verbetering ten opzichte van WhatsApp, dat veel buren nu gebruiken om informatie aan elkaar door te geven over ongure types op straat, redeneert Duong.

 

Geprivatiseerd

Het blijft verrassend makkelijk om een Signal-buurtpreventie-bord te bestellen. 'Wat mij het meest heeft geschokt, is dat de gemeente verwijst naar een private onderneming als je om zo'n bord vraagt,' vertelt hij. 'Een medewerker van de gemeente Amsterdam gaf me het webadres van een bedrijf dat zulke borden op aanvraag maakt. Het verbaast me dat de veiligheid in de openbare ruimte blijkbaar al zo geprivatiseerd is.'

 

Metadata

Het doel van de actie is echter niet om onderbemande gemeenten te bashen, maar om burgers bewust te maken van het feit dat ze met het veiliger maken van de fysieke ruimte een digitale misstand laten voortbestaan. Facebook, de eigenaar van WhatsApp, heeft de metadata van alle buurtpreventie-groepen stevig in handen. Niet iedereen beschouwt dat als een probleem. Naar aanleiding van de podcast-aflevering werd Duong benaderd door iemand uit Geldermalsen, die het WhatsApp-buurtpreventie-bord in zijn eigen buurt wil laten vervangen. 'Eén beheerder van de bijbehorende WhatsAppgroep was om, maar de anderen beheerders zijn sceptisch.' Via de gemeente proberen ze toch het doel te bereiken.

 

Niks symbolisch aan

Privacy- en veiligheidsexperts zijn doorgaans wél doordrongen van de nadelen van WhatsApp. Sommige critici verwijten Duong dat hij niet ver genoeg gaat en alleen het ene reclamebord in de publieke ruimte inruilt voor het andere. Zelf ziet hij het vooral als een symbolische actie, maar wel één met een concreet en urgent doel: heel Nederland zo snel mogelijk van WhatsApp af krijgen. 'Daar is niks symbolisch aan. Signal is een makkelijke stap voor iedere burger om het internet weer iets eerlijker en veiliger te maken.'

 

Vegarookworst

Duong ziet paralellen met de strijd die hij in 'Keuringsdienst van waarde' moest voeren om erachter te komen wat er in ons eten zit. 'Voedselproducenten waren toen vaak net zo ondoorzichtig als de marktpartijen die onze data verwerken.' Dat hij regelmatig op scepsis stuit, deert hem niet. 'Vijftien jaar geleden werd ik nog meewarig aangekeken door een manager van Unilever als ik begon over vleesvervangers. Tegenwoordig verkoopt Unox vegetarische rookworsten.'