Kabinet gestart met traject om algoritmeregister te verplichten

Het kabinet werkt sinds januari aan een traject dat duidelijkheid moet verschaffen over verplicht deelnemen aan het algoritmeregister. Dat meldt demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen aan de Eerste Kamer.

Ondersteuning bieden

In het register, dat eind 2022 van start ging, wordt informatie vrijgegeven over algoritmes die Nederlandse overheden gebruiken voor automatische en semiautomatische besluitvormingen. Momenteel zijn er een kleine 350 algoritmen van de overheid in opgenomen. 'Het ministerie van BZK biedt ondersteuning bij de registratie en benadert organisaties waar weinig voortgang zit', schrijft van Huffelen.

Een einddoel voor het algoritmeregister is nooit bekendgemaakt. Staatssecretaris Van Huffelen zou het register altijd als een lopend proces hebben gezien, schreef ze in mei 2023. Er zijn later rijksbrede afspraken gemaakt over het register. In 2025 moeten in elk geval de algoritmen van ‘hoog-risico’ en impactvolle algoritmes zijn opgenomen. Wanneer deelname aan het register voor alle algoritmen wettelijk verplicht wordt, is momenteel nog altijd niet bepaald.

Europese verplichtingen

Het traject moet in samenhang worden bezien met een soortgelijke registratieverplichting die is opgenomen in de onlangs door het Europees parlement aangenomen AI-verordening. De tekst van deze verordening moet nog door de Raad van de Europese Unie worden aangenomen. Als dit is gebeurd, volgt de volledige toepassing van de AI-verordening 24 maanden erna.

Verbeteringen mogelijk

De fractie van GroenLinks-PvdA vroeg Van Huffelen wat de regering doet om de bekendheid van het algoritmeregister onder burgers te vergroten. Er zijn echter nog diverse verbeteringen nodig die nu voorrang krijgen. Op dit moment ligt de focus op het verder vullen, schrijft Van Huffelen. 'Daarnaast is het belangrijk dat de toegankelijkheid van de teksten verder verbetert. Op dit moment missen er nog velden en zijn teksten niet altijd even toegankelijk geschreven.'

Publiekscampagne

De verwachting is dat er meer aandacht komt voor het register doordat organisaties via hun eigen kanalen gaan verwijzen naar hun algoritmes in het register. Ook gebruikt het ministerie van Binnenlandse Zaken ook zijn mediakanalen om doelgroepen te wijzen op het algoritmeregister. Een publiekscampagne komt er voorlopig nog niet. Van Huffelen schrijft echter dat dit mogelijk in een latere fase wel gebeurt. 'Een te vroege publiekscampagne brengt als risico met zich mee dat burgers naar het algoritmeregister gaan en niet het algoritme kunnen vinden dat relevant is voor hen, omdat deze nog niet is opgenomen.'

Sommige overheidsorganisaties, waaronder gemeente Amsterdam en het UWV, zijn op eigen initiatief al vroeg begonnen met een register voor hun algoritmes. Na een twijfelachtige start haken er steeds meer organisaties aan in het landelijke register.