VNG presenteert datastrategie

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wil gemeenten ondersteunen bij het benutten van de mogelijkheden van het gebruik van data om ontwikkelingen te voorspellen, slimmer beleid te ontwikkelen en om de uitvoering te versterken. Daarom presenteert de VNG vandaag een overkoepelende datastrategie voor gemeenten.

Publieke waarden centraal

Publieke waarden en digitale grondrechten van inwoners – zoals gelijke behandeling, privacy, transparantie en maatschappelijk nut – moeten te allen tijde centraal staan, stelt de VNG in de datastrategie ‘Opgavegericht en verantwoord datagedreven werken‘. ‘Als overheid hebben we andere verantwoordelijkheden dan bedrijven. Wij hebben een veel breder takenpakket dan winst maken en producten verkopen. Een takenpakket dat altijd ten dienste staat van de maatschappelijke opgaven. Publieke waarden gelden daarbij altijd als kader,’ schrijft de VNG in de inleiding van het rapport.

‘Verantwoord datagebruik is dan ook hoofdzakelijk datagedreven werken ten dienste van die maatschappelijke vraagstukken binnen dat kader van publieke waarden. Dat liep wel eens mis. De Toeslagenaffaire is een bekend voorbeeld; het is zaak van dit soort ervaringen te leren en onszelf als overheid te verbeteren.’

Beoogde resultaten 2030

De VNG formuleert een aantal ambitieuze doelstellingen voor de komende jaren. In 2030 wil het met gemeenten volgende resultaten hebben bereikt:

• De data-vaardigheid en data-geletterdheid van de gemeentelijke organisaties zijn vergroot.
• Tal van maatschappelijke opgaven van beleid worden voorzien via datagedreven oplossingen.
• De bijstelling van (uitvoering) van beleid gebeurt meer gefundeerd met behulp van up-to-date informatie.
• Algoritmen zijn behulpzaam bij de uitvoering van beleid.  Algoritmen worden uitsluitend doelmatig en ethisch verantwoord ingezet.
• De uitvoering kan minder arbeidsintensief worden ingericht, door vaker verantwoord algoritmen te kunnen gebruiken, op basis van kwalitatief hoogwaardige data.
• Verantwoording naar mede-overheden gebeurt zo mogelijk datagedreven en zo mogelijk geautomatiseerd.
• Raad en college worden ondersteund in het gebruik van datagedreven werken bij het uitvoeren van het politiek-bestuurlijke werk.

Interbestuurlijke samenwerking

De datastrategie staat niet op zichzelf. Via de Interbestuurlijke Datastrategie werken decentrale overheden en het rijk aan verantwoord datagebruik door de overheid voor maatschappelijke opgaven. De VNG behartigt de belangen van gemeenten bij de realisatie van de interbestuurlijke datastrategie en zet in op het voor gemeenten beschikbaar maken van interbestuurlijke ondersteuning, zoals de adviesfunctie verantwoord datagebruik.

Een iets aangepaste versie van deze tekst verscheen eerder op iBestuur.