'Overheid dient te investeren in robotisering'

De overheid moet aan de slag om investeringen in robotisering op gang te helpen. Er moet een 'robotagenda' komen die samenwerking tussen de overheid, wetenschappers, werkgevers en werknemers stimuleert. Dat stelt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in de WRR-verkenning De Robot de Baas.

Inclusieve robotagenda
In de verkenning wordt door de onderzoekers betoogd dat het nodig is om te komen tot een brede 'inclusieve robotagenda' die van belang is voor de overheid, maar ook voor onderzoekers, werkgevers, werkenden en gebruikers. 'Om de vruchten te plukken van nieuwe mogelijkheden en om potentiële nadelen zoveel mogelijk tegen te kunnen gaan, is een actieve opstelling van politiek en samenleving nodig.'

Ontwikkeling langzamer dan gedacht
Robotisering gaat volgens de WRR langzamer dan gedacht wordt. Dat komt mede doordat er weinig geïnvesteerd wordt in robots. Overheden kunnen daarbij het goede voorbeeld geven. De Robot de Baas rekent af met de vrees dat de helft van de banen zal verdwijnen door vergaande robotisering. Wel wordt er een scenario geschetst waarbij de aard van het mensenwerk zal veranderen. In de verkenning valt te lezen dat robots niet mensen moeten vervangen in het werkleven, maar dat mens en robot elkaar moeten completeren. Een robotagenda om de complementariteit tussen mens en robot te verbeteren moet dat scenario waarmaken. 

'Overheid moet actieprobleem oplossen'
Eén van de geïnterviewden bij de verkenning, senior-onderzoeker José Peeters van het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg, vertelt in de verkenning dat het in Nederland de vraag is wie de investeringen moet doen. ‘Thuiszorgorganisaties zijn al lang blij als ze het hoofd boven water kunnen houden; gemeenten worstelen met hun nieuwe wmo-taken en budgettaire kortingen; en de nationale overheid wil wel stimuleren maar niet financieren. Een andere geïnterviewde, onderzoeker Martijn Wisse van TU Delft, geeft aan dat de overheid een rol zou moeten spelen om coördinatie- en collectieve actieproblemen van betrokken partijen op te lossen. De overheid moet partijen helpen elkaar te vinden, bij elkaar te brengen en ondersteunen met investeringen en onderzoek. ‘Om de robotsamenleving dichterbij te brengen en Nederlandse bedrijven en uitvindingen een plek te geven is het van belang robotisering te verwelkomen en te investeren in samenwerkingsrelaties’, zo zegt hij.

Computer vervangt Wmo-indicatoren
Ook al blijven grote investeringen in robotisering voorlopig uit; er zijn gemeenten die langzaam meer overlaten aan computersystemen. Zo laat gemeente Den Haag Wmo-indicaties bepalen door een computersysteem. Alleen bij cliënten met een zwaardere zorgbehoefte komen nog steeds mensen te pas, bij het zogenaamde keukentafelgesprek. Bij minder omvattende zorgvragen zoals hulp in het huishouden neemt de software een beslissing over gegevens die mensen invullen. Staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) schreef in antwoorden op Kamervragen van de SP dat hij geen probleem heeft met het feit dat Wmo-indicaties in Den Haag door een computer gedaan worden.

Lees hier het volledige rapport van de WRR.