Voorkom wensbeleid

Dat we alles kunnen tegen steeds minder kosten en dat we problemen wel met IT oplossen, blijkt niet te kloppen. Je lost er de grote vragen van nu niet mee op. Laten we nu al, in aanloop naar de verkiezingen, als uitvoering, beleid en politiek samenwerken om werkbare oplossingen te vinden vanuit de praktijk. Want niet alles kan, er moeten keuzes gemaakt worden.

De woningmarkt, bestaanszekerheid, migratie, klimaat… het zijn de grote thema’s waar het in deze verkiezingen om gaat. Terecht, want ze hebben de volle aandacht van de politiek nodig. Als VNG roepen we, namens alle gemeenten, in ons recente manifest niet voor niets op om hier ook met de verkiezingen in aantocht aan te blijven werken. Weet echter dat digitalisering en uitvoering randvoorwaardelijk om alle opgaves tot een goed einde te brengen.

We hebben in Nederland lang gedacht dat je met geld alles kunt oplossen, maar we lopen inmiddels ook tegen andere grenzen aan. Want er zijn niet voldoende mensen om al het werk te doen en ook technologie lost niet alles op. Dat maakt uitvoerbaarheid en digitalisering faciliterende en tegelijkertijd beperkende factoren, die net als geld randvoorwaardelijk zijn. Daarom is het zo belangrijk om medeoverheden en publieke dienstverleners te betrekken bij het maken van nieuw beleid. Nieuwe oplossingen kunnen namelijk alleen gerealiseerd worden als ze gebruikmaken van de concrete mogelijkheden in de praktijk.

Er is niet meer geld, arbeidskracht of technologische ondersteuning mogelijk dan beschikbaar is. Daarmee geven we vanuit de uitvoerbaarheid een harde grens aan en dat zijn we in Nederland niet gewend. We moeten ophouden met denken dat alles kan. Kijk naar wat er gebeurde in het sociaal domein. Bij het overdragen van taken van het rijk naar gemeenten, werd er fors bezuinigd en gedacht dat dat door de structuurverandering best kon. Maar het kan niet. Gemeenten krijgen het niet gefinancierd, wachtlijsten lopen op en burgers zijn de dupe.

Met wensbeleid maak je de problemen van deze tijd niet kleiner en misschien zelfs wel groter. Het zal bovendien het wantrouwen van burgers in de overheid alleen maar vergroten. Daar is uiteindelijk niemand bij gebaat. Ook niet de nieuwe generatie Tweede Kamerleden en bewindspersonen die straks na de verkiezingen aantreedt. Het is in hun belang, in het belang van de uitvoering en in het belang van Nederland dat we samen gaan werken aan goed uitvoerbaar, effectief beleid. Laten we daar nu al mee beginnen.

Nathan Ducastel is directeur van VNG Realisatie