Kabinet sceptisch over Europees vingerafdrukkenplan

De Europese Commissie (EC) heeft in april een plan gelanceerd om vingerafdrukken voor identiteitskaarten verplicht te stellen. Waar andere landen dit momenteel al volop doen, worden er in Nederland al jaren geen vingerafdrukken meer afgenomen voor het aanvragen van een id-kaart. Minister Blok schrijft in zijn brief aan de Tweede Kamer dat het kabinet twijfels heeft over de Europese plannen.

Nederland terughoudend
In twaalf andere Europese landen worden vingerafdrukken voor de ID-kaart afgenomen. In Nederland overheerst hierover meer terughoudendheid. Sinds 2014 zijn vingerafdrukken voor ID-kaarten afschaft. Minister Blok stipt in zijn brief aan de Kamer diverse zorgen aan, waaronder de mogelijke inbreuk op privacy van burgers met de opslag van vingerafdrukken. Wanneer er wordt ingestemd met het voorstel, moeten identiteitskaarten zonder vingerafdrukken in vijf jaar tijd na inwerkingtreding van de verordening verdwijnen. Dit brengt hoge kosten met zich mee, zo vreest Blok.

Resultaten voor frauderesultaten 

Een andere kanttekening plaatst Blok bij het behalen van resultaten door vingerafdrukken met het tegengaan van fraude. ‘Gelet op de beperkte controles, het feit dat bij grensoverschrijding vooral gebruik wordt gemaakt van gezichtsherkenning en gelet op de kosten die verbonden zijn met het voorstel bij implementatie binnen 5 jaar staat dit niet in verhouding tot het nagestreefd doel van betere fraudebestrijding.’

Hoge vervangingskosten 

Blok vreest onder meer ook voor implementatiekosten, zoals het aanpassen van gebruikte ict-systemen, en de kosten voor het vervangen van identiteitskaarten zonder vingerafdruk. De schatting van de implementatiekosten is momenteel 15 miljoen euro. De vervangingskosten voor de kaarten bedragen naar schatting maar liefst 250 miljoen euro.  

Mobiele Vingerafdrukopname Apparaten onlangs vervangen 

De Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) heeft de MVA’s (Mobiele Vingerafdrukopname Apparaat) bij gemeenten niet al te lang geleden laten vervangen. De organisatie ging in 2017 aan de slag met de voorbereidingen hiervoor aan de slag. Het is volgens Blok een voordeel dat alle uitgevende instanties al beschikken over apparatuur om vingerafdrukken mee af te nemen voor het paspoort. 'Ook de chip op de identiteitskaart is al geschikt om vingerafdrukken op te slaan. De kosten hiervan zijn daarom vermoedelijk beperkt.' Bij de MVA's werden zowel de hardware als het uiterlijk en gebruik van de software aangepast. Het plan was om eind 2017 de apparaten te installeren. Vanaf juli 2018 worden apparaten maandelijks voorzien van Microsoft updates en antivirus updates.

Vingerafdrukken in Nederland amper gecontroleerd

Hoewel burgers al sinds 2009 verplicht zijn vingerafdrukken af te staan voor in hun paspoort, worden die op Schiphol, bij de grens en in het buitenland nooit gecontroleerd. Dat blijkt uit navraag van de NOS eind 2017 bij de marechaussee en de ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie en Veiligheid. Volgens de NOS wordt alleen bij gemeenten in incidentele gevallen nog wel eens gekeken naar vingerafdrukken gekeken. Andere autoriteiten, zoals op Schiphol, kunnen de vingerafdrukken door technische oorzaken of politieke redenen niet eens lezen. Gemeenten kunnen controleren of de vingerafdrukken in een paspoort overeenkomen met de houder van het paspoort. Maar in de praktijk gebeurt dit vrijwel nooit, vertellen verschillende gemeenten aan de NOS.