IPv6 automatisch aan bij Microsoft Exchange
Alle overheidsorganisaties die gebruik maken van Microsoft Exchange ondersteunen vanaf half januari automatisch mailverkeer via IPv6. Dat schrijft Forum Standaardisatie, dat onlangs nog meldde dat de adoptie van het veiligere IPv6 nagenoeg is stilgevallen.
Alle overheidsorganisaties die gebruik maken van Microsoft Exchange ondersteunen vanaf half januari automatisch mailverkeer via IPv6. Dat schrijft Forum Standaardisatie, dat onlangs nog meldde dat de adoptie van het veiligere IPv6 nagenoeg is stilgevallen.
Opt-in
Overheden moesten tot nu toe bij Microsoft aangeven dat ze IPv6 willen (opt-in) en zo’n vier op de tien overheidsorganisaties heeft daar inmiddels gebruik van gemaakt. Vanaf half januari staat IPv6 automatisch aan, tenzij ze verzoeken om het uit te zetten (opt-out). Het IP-adres is een soort postadres waarmee apparaten online met elkaar kunnen communiceren. IPv6 is langer dan het oude IPv4, waardoor er meer combinaties te maken zijn, en het is veiliger.
Goede redenen
Via een overheidsbrede afspraak – op verzoek van Forum Standaardisatie – is afgedwongen dat alle overheidsorganisaties vanaf eind 2021 volledig bereikbaar moeten zijn via IPv6. ‘Voor deze afspraak zijn verschillende goede redenen, namelijk: bevordering van groei en innovatie van het internet, directere en snellere dienstverlening, en tegengaan van fraude.’
Risico's
Forum Standaardisatie onderzoekt elk half jaar de implementatie van standaarden en eind november concludeerde de adviescommissie dat de adoptie van IPv6 voor e-mail en websites het laatste halfjaar nagenoeg is stilgevallen. Ook de adoptie van overige veiligheidstandaarden viel tegen. ‘Met alle risico’s op ransomware, ceo-fraude, phishing en desinformatie van dien.’
Dat de gehele overheid nog niet via IPv6 bereikbaar is, heeft te maken met verschillende factoren. Zo is niet duidelijk, hoe vreemd het ook klinkt, hoeveel en welke websites en e-maildomeinen bij de overheid in gebruik zijn. Verschillende overheidsorganisaties zijn wel actief met het oplossen van dit probleem, maar tot heden ontbreekt een centrale registratie. Dat is niet zonder risico. Iedere slimmerik, die dat wil, kan een domein openen en zich voordoen als vertegenwoordiger van de overheid. Als burger kan ik nergens controleren of ik ook echt met de overheid te maken heb.
Voor veel bestuurders en managers is de adoptie van IPv6 een non-onderwerp. IPv6 komt pas in beeld wanneer zich calamiteiten voordoen. Dat wordt duidelijk bij inbreuken op belangrijke publieke netwerken, zoals o.a. bij de Universiteit Maastricht, Hof van de Twente en de gemeente Lochem. Maar zelfs dan wordt vooral gegrepen naar het oppoetsen van veelal bestaande regelgeving, meer bewustwording, uitgeven van handreikingen en nog meer en uitgebreidere controles. Het is vooral een ‘achteraf’ benadering.
Juist op het gebied van ICT-infrastructuur wreekt zich de sterke gelaagdheid en verkokering in de organisatie van de overheid. De overheid is een complex construct van centrale en decentrale organisaties, die in veel gevallen ook nog eens functioneel zijn opgedeeld. In zo’n structuur is het snel en effectief realiseren van een eenduidige aanpak een bijna onhaalbare uitdaging. Bovendien laat het ruimte voor allerlei eigen interpretaties en aanpakken door lokale managers en IT-specialisten.
Naarmate de tijd vordert gaat dit probleem steeds meer knellen. De traagheid in de adoptie van IPv6 is een symptoom van een veel omvangrijker probleem. De overheid ontbeert, zeker als het om ICT-infrastructuur gaat, een centrale regie en sturing. Voeg daarbij het ontbreken van een breed gedragen en overkoepelende visie over de ontwikkeling van de overheids ICT-infra en het wordt duidelijk waarom er zoveel afgestemd, gecoördineerd en traag gereageerd wordt.
Recente oproepen van o.a. SIDN over versnelling van de adoptie van IPv6 lijken vooralsnog niet te landen bij bestuurders en verantwoordelijke managers. Maar naarmate de compromittatie van essentiële systemen neemt het risico van niet beschikbaarheid van cruciale dienstverlening steeds verder toe. Veel overheidsorganisaties vertrouwen op verouderde netwerkinrichtingen. Die inrichtingen herzien zou een pro-actieve stap kunnen zijn naar het minder kwetsbaar maken van netwerken en systemen. Daarbij is IPv6 één van de elementen die moet worden meegenomen.
Het IPv6TeamOverheidNL is door een aantal overheidsorganisaties waaronder Forum Standaardisatie opgericht. Het team begeleidt en faciliteert overheidsdiensten, die IPv6 willen implementeren. Het vervult in sommige gevallen ook de brugfunctie tussen de overheid en haar leveranciers en providers. Het ‘standaard aanzetten’ van IPv6 op Microsoft 365 is daarvan een concreet resultaat. Hopelijk is dit het begin van een bredere en snellere adoptie van IPv6 bij de overheid en wellicht ook bij het bedrijfsleven. Misschien wordt dan de doelstelling ‘de hele overheid bereikbaar via IPv6’ alsnog in 2022 gerealiseerd. Wie weet.