'Internet maakt achterstand uitgesloten groepen juist groter'

Internet blijkt niet de oplossing te zijn voor sociale en ruimtelijke uitsluiting. Het toenemende belang van internet in het dagelijks leven heeft juist geleid tot verdere marginalisering van uitgesloten gebieden en groepen. Dat concludeert promovendus Koen Salemink, onderzoeker en docent van Rijksuniversiteit Groningen. Hij deed onderzoek naar ruimtelijke gemarginaliseerde plattelandsgemeenschappen.      

Uitgesloten gemeenschappen aansluiten

Salemink houdt in zijn promotieonderzoek 'Digitale Marges' onder meer breedbandinitiatieven in Nederland tegen het licht. Salemink beschrijft daarbij de situatie van plattelandsgemeenschappen, waar het aanleggen van snel internet nu niet rendabel is. 'Zonder snel internet wordt het platteland een onaantrekkelijke vestigingsplaats voor zowel bewoners als bedrijven. Door gebrekkig internet blijft het economisch potentieel van die regio’s nu onbenut', concludeert Salemink. De onderzoeker stelt dat overheden meer moeten doen om uitgesloten gemeenschappen aan te sluiten op snel internet. Geografische verschillen spelen ondanks digitalisering nog steeds een belangrijke rol. 'Snel internet als nutsvoorziening moet bij overheden weer op de agenda’s staan', aldus Salemink.

Digitale gelijkheid
Als overheden digitale gelijkheid echt belangrijk vinden, dan moeten zij zelforganiserende en initiatiefrijke gemeenschappen de ruimte geven om hun doelen te bereiken, zo vervolgt hij. 'De huidige ontwikkelingen op het gebied van digitale exclusie in Nederland, en in een breder opzicht op het gebied van de ‘participatiesamenleving’, roepen de vraag op hoeveel gevraagd kan worden van gemeenschappen zelf en wat een publieke taak zou moeten zijn.'
 

Niet iedere gemeenschap is hetzelfde
In de samenvatting van zijn promotieonderzoek schrijft Salemink dat zijn thesis aantoont dat zelfregie en-beschikking van belang zijn voor mensen die sociale en digitale exclusie willen overwinnen. Hij wijst daarbij op het verschil tussen gemeenschappen die digitale exclusie overwinnen doordat zij over het vereiste kapitaal, capaciteiten en lef beschikken om de risico’s te nemen die gaan bij het nemen van zelfregie. ‘In dit boek wordt duidelijk dat juist ook veel gemeenschappen niet in het hiervoor geschetste profiel passen. Voor deze minder kapitaalkrachtige gemeenschappen is digitale uitsluiting een grote uitdaging die waarschijnlijk niet op eigen kracht overwonnen kan worden. Geografische verschillen zijn nog steeds van belang in deze tijden van snelle digitalisering.’

Salemink werkt als onderzoeker en docent aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn onderzoek aan de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen. Hij promoveert op 22 september.