ICT-woordvoerders in de Kamer raken op de achtergrond

Het ICT-woordvoerderschap in de Tweede Kamer-fracties is geen opstap naar een glanzende carrière. De huidige ‘ICT’ers’ in de Kamer staan op de kandidatenlijsten op plaatsen waarbij ze zelfs voor herverkiezing moeten vrezen.

Woordvoerders met zware portefeuilles – zoals financiën en buitenlandse zaken – worden ‘veiliggesteld’ op de kandidatenlijsten voor de Tweede Kamerverkiezingen. Zij staan op een plek die zelfs bij electorale ‘meltdown’ nog een zetel oplevert. De ICT-woordvoerders valt een dergelijke protectie niet ten deel, integendeel. Het ICT-woordvoerderschap lijkt geen rode loper naar een politieke carrière.

De VVD zet erkend deskundige Zsolt Szabo op een dertigste plaats. Het CDA heeft drie ‘IT’ers’ in de huidige fractie: Jos Hessels (algemeen ICT-woordvoerder), Pieter Omtzigt (ICT in de zorg) en Maarten Haverkamp (ICT bij de overheid). Ze komen niet verder dan respectievelijk plaats 37, 40 en 42. D66 zette Bert Bakker en Boris van der Ham achter drie debuterende economen op een vijfde en zesde plek, in het huidige politieke klimaat vrijwel zeker kansloze posities. Maar D66 heeft natuurlijk wel de oud-minister Andere Overheid op 1 staan.

De PvdA komt pas op 22 september met de kandidatenlijst.

Szabo ziet zijn dertigste plaats niet als een gebrek aan waardering voor zijn ICT-taken. “Hoewel regiospreiding geen formeel beleid is, wordt er wel degelijk rekening mee gehouden. In mijn regio, Haarlem, moet ik Atzo Nicolai op zeven, en Teeven op vijf, voor laten gaan. Dan valt dertig niet tegen.”

Alle aandacht

Szabo gaat ervan uit dat een dertigste plek een zetel oplevert en dat hij na de verkiezingen in november het ICT-woordvoerderschap voortzet. “Ook al wordt ICT niet met zoveel woorden in het programma genoemd, het heeft wel degelijk alle aandacht. Mark Rutte onderkent het belang van het dossier. We denken hard na hoe ICT in een volgende kabinetsperiode geïmplementeerd moet worden.” Mocht Szabo onverhoopt niet in de Kamer terugkeren dan wil hij zijn recht op terugkeer in zijn oude baan of een gelijkwaardige functie uit oefenen. Voor zijn overstap naar de politiek was Szabo directeur Informatie Openbare Sector bij Binnenlandse Zaken.

Volgens Maarten Haverkamp (“Ik ga ervan uit dat 42 een verkiesbare plaats is”) is er geen verband tussen zijn portefeuille en zijn onzekere positie op de CDA-lijst. “De lijst wordt samengesteld op voordracht door de provincies. In mijn provincie, Noord Holland, is de lijst nauwelijks gewijzigd ten opzichte van de vorige verkiezingen. De enige opengevallen plaats is vergeven aan Karien van Gennip.

Woordvoerders in de achterhoede en geen aandacht voor ICT in het CDA-programma; toch wordt het belang van ICT wel degelijk onderkend, zegt Haverkamp. “Het CDA zet in op ombuigingen bij het overheidsapparaat. Bedoeling is dat er voor elke vier ambtenaren die vertrekken maar een terug komt. Daar in speelt ICT een cruciale rol. Maar het is aan de ambtelijke organisaties om dat in te vullen. Het programma Andere Overheid heeft niet gebracht wat ervan verwacht werd. Het mislukken van het shared service center voor HRM, P-Direkt is een goed voorbeeld hoe het niet moet: een topdown-benadering niet werkt. Anderzijds heb ik de reorganisatie bij Defensie gevolgd en daar zie je dat een bottom-up aanpak wel werkt.

Defensie kreeg een taakstelling opgelegd en moest zelf invullen hoe ze die wilden realiseren. Zij kozen er onder andere voor om een nieuw HRM-systeem in te voeren voor de hele organisatie. De politiek moet een prikkel geven. De echte deskundigen zitten in de organisatie zelf.”

Haverkamp, tot juni 2002 consultant bij IBM, kan niet terug naar zijn oude werkgever. “Bij mijn vertrek zegden zij toe dat ik de eerste twee jaar terug kon keren. Een genereus aanbod gegeven het zwaar weer waarin de ICT toen verkeerde.” (Peter Lievense)