FG zoekt geen schouderklopje, maar uw steun

Iedereen heeft een mening over u en uw beleid en de meeste mensen die u spreekt zullen u proberen te overtuigen het ene te doen of het andere te laten. De classificaties voor uw handelen liggen alvast klaar. Wanneer u op afstand blijft, bent u ‘omhooggevallen’, wanneer u luistert naar de werkvloer bent u een ‘windvaan’, wanneer u vanuit de burger redeneert bent u ‘populistisch’, wanneer u het institutioneel belang van uw organisatie verdedigt, bedrijft u bureaupolitiek, wanneer u dat níet doet, levert u uw organisatie in en bent u ‘zwak’.

U wordt geacht alle belangen zo transparant en eerlijk mogelijk tegen elkaar af te wegen, binnen de wettelijke kaders te opereren, het welzijn van alle inwoners te borgen en tegelijkertijd een visie te hebben en ‘ergens voor te staan’. En u moet natuurlijk een veilige werksfeer garanderen.

Maar eerlijk is eerlijk: u bént er nou eenmaal van. Dus we verwachten veel van u. Als Functionarissen Gegevensbescherming (FG’s) hebben we het dan een stuk makkelijker. Wij zijn er juist níet van. We zijn slechts onafhankelijke intern toezichthouders op de naleving van de AVG, en soms de Wpg. FG’s zijn niet verantwoordelijk voor het opstellen van privacybeleid of naleving ervan, dus wij hebben geen enkele drijfveer een situatie beter of slechter voor te schotelen dan hoe wij die aantreffen. Dat maakt ons een unieke gesprekspartner voor u. 

We verwachten geen donderpreek of extra budget voor een programma, want het is niet aan ons om de problemen aan te pakken. We hoeven geen schouderklopje als processen op orde zijn, want wij zorgen er niet voor dat deze op rolletjes lopen. Wat u krijgt is het eerlijke verhaal over de stand van zaken over de naleving van de AVG, en hoe uw organisatie zich van ‘onbewust onbekwaam’ naar ‘bewust bekwaam’ kan ontwikkelen.

Daarvoor hebben FG’s wel uw steun nodig. Het belangrijkste staat als wettelijke plicht voorgeschreven in art. 38 AVG: de FG wordt tijdig betrokken bij alle aangelegenheden die verband houden met bescherming van persoonsgegevens, de FG heeft toegang tot persoonsgegevens en verwerkingsactiviteiten én krijgt de benodigde middelen voor het vervullen van deze taken en het in stand houden van zijn of haar deskundigheid.

Uit de wet volgt dat de FG ‘onafhankelijk’ is. Maar hoe dit de praktijk vorm krijgt is nog nauwelijks ingekaderd. Er is nog te weinig ervaring en jurisprudentie om hier vuistregels aan te verbinden. Bovendien is de ene organisatie de andere niet. Het is aan u om hierover in gesprek te gaan, zodat u ervan uit kunt blijven gaan dat de FG naar u zal blijven (durven) komen.

Het komt voor dat een manager een FG onder druk zet om niet bij u aan te kloppen: “Je kan de bestuurder echt niet storen met deze details”. Zo verhindert de manager dat de FG twijfels deelt over de rechtmatigheid van een project waar deze toevallig zo hard aan werkt. Het is niet voor elke FG gemakkelijk hier tegenin te gaan en te stellen dat de bestuurder zélf die afweging wel kan maken. FG’s moeten hun bestuurders niet storen met wissewasjes, maar zij moeten zich niet belemmerd voelen om contact met u op te nemen.

Persoonlijk heb ik om een tijdelijke aanstelling gevraagd, zodat ik me vrij voel zaken aan te kaarten, zonder me af te hoeven vragen of ik wel de juiste mensen binnen de organisatie te vriend houd. Een ander voelt zich wellicht veiliger mét een vaste aanstelling.

Mijn advies aan u is om met uw FG te bespreken welke veiligheid hij of zij nodig heeft om onafhankelijk intern toezicht te kunnen houden.