'Geef vernieuwende digitale zorg meer kans'

Vernieuwende digitale diensten moeten meer kans krijgen om hun waarde in de zorg te bewijzen. Dat adviseert de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS). De organiseerbaarheid van de zorg staat onder druk en in de coronacrisis is gebleken dat innovatie mogelijk is, maar toch blijkt het lastig om de vernieuwing op gang te houden. Het gevaar van verzanden in onduidelijkheid ligt op de loer.

Geen keus

‘Ten tijde van corona is gebleken dat opschaling van digitale zorg plaatsvindt vanuit bestaande zorgaanbieders’, schrijft de RVS, een onafhankelijk adviesorgaan voor de overheid. Innovaties kwamen de afgelopen jaren moeilijk van de grond, maar tijdens de coronacrisis was er geen andere keus. Toen kwam men met beeldbellen, digitale dagbesteding en de Corona Check-app. In dit advies wil de RVS aangeven hoe de ontwikkeling van de digitale zorg voortgezet kan worden.

 

Nieuwe aanpak

Nu de eerste coronagolf voorbij is, wordt op veel plekken de fysieke zorg weer opgepakt. Het is daarmee volgens de RVS ‘niet evident’ dat de zinvolle ontwikkelingen worden behouden. Daarom is een nieuwe aanpak nodig waarin men zich niet richt op het digitaliseren van bestaande toepassingen, maar op het ‘stimuleren van een lerende praktijk waarin digitale zorg gericht kan worden ontwikkeld’.

 

Vernieuwing

Ontwikkel de digitale zorg door, adviseert de RVS. Creëert duurzame bekostiging voor bestaande arbeiders, leer en evalueer actief en biedt ruimte voor vernieuwende digitale vormen van zorgverlening. Dat laatste kan ‘door deze in de vorm van ‘living labs’ tijdelijk toe te laten in combinatie met gericht onderzoek, en door na te denken over nieuwe vormen van bekostiging’.

 

Onduidelijke doelen

De RVS adviseert het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) om eerst en vooral richting te bepalen, omdat de kans bestaat dat de digitale zorg na corona opnieuw kan ‘verzanden in uiteenlopende of onduidelijke doelen en belangen’. Dit omdat zeker niet overal het belang van zorgvernieuwing wordt gevoeld. VWS kan de richting bepalen door de centrale ambities van voorheen (zie afbeelding hieronder) te herijken.

 

Bron: advies RVS

 

Dreigend tekort

En het is belangrijk dat er vernieuwd wordt. ‘De groei van het aantal chronisch zieken en ouderen zet de organiseerbaarheid van de zorg onder druk. Die druk wordt versterkt door het dreigende tekort aan zorgpersoneel in de komende jaren.’

 

Eigen rekening

Maar het blijkt ‘lastig om meer vernieuwende vormen van zorgverlening te ontwikkelen, zoals screening, onderlinge ondersteuning tussen burgers, triage of coaching’. De RVS ziet wel beloftevolle en vernieuwende vormen van zorgverlening, maar die vallen buitende bestaande zorgstructuren waaraan bekostiging is gekoppeld. Zo kan het zijn dat ze voor eigen rekening van burgers blijven en de waarde onbewezen blijft.

 

Beoogde bijdrage

De RVS realiseert zich dat het bieden van ruimte voor vernieuwende digitale diensten, en beoordelen of de beoogde bijdrage inderdaad blijkt, geen simpele opgave is. Onder welk wettelijk kader vallen nieuwe initiatieven? Hoe kan de kwaliteit worden geborgd? En hoe kunnen ze worden bekostigd?’ Daar zijn nog geen pasklare antwoorden op.