Fietsdata geven Den Haag inzicht in fietsdrukte

Den Haag ontwikkelde een open source applicatie die inzicht geeft in de aanwezigheid en wachttijden van fietsers op kruispunten. Met behulp van deze fietsdata neemt de gemeente maatregelen om het fietscomfort te bevorderen.

Fietsen aantrekkelijk maken

In het kader van de almaar groeiende stad probeert de gemeente Den Haag inwoners zo veel mogelijk uit de auto en op de fiets te krijgen. Een breed pakket aan maatregelen moet fietsen aantrekkelijker maken. Daarvoor maakt Den Haag gebruik van data uit verkeerslichten. De open source applicatie FietsViewer laat zien hoeveel fietsers passeren bij kruispunten en hoe lang ze daar moeten wachten. Verschillende andere grote gemeenten hebben interesse in de applicatie.

Inzicht in drukte
FietsViewer gebruikt data uit detectielussen bij verkeerslichten. De applicatie houdt daarbij rekening met verkeersdrukte. Senior verkeersdeskundige Rinse Gorter legt uit: 'Als het drukker wordt, wordt de kans groter dat de detectielus fietsers mist. Detectielussen zijn magnetische velden in het asfalt, die worden verstoord door fietsers die eroverheen komen. Als er twee fietsers naast of dichtbij elkaar zijn, mist de detectielus een van de twee. Om hiervoor te corrigeren, gebruiken we vrij basale algoritmes, die bijvoorbeeld het aantal fietsers verdubbelen wanneer het er meer dan 200 per kwartier zijn.' 

Wachttijden voor het verkeerslicht
Maar FietsViewer kan ook fietswachttijden op kruispunten laten zien. En dat is uniek. In Den Haag liggen bij verkeerslichten vaak zowel detectielussen op twintig meter voor het kruispunt als bij de stopstreep. Gorter: 'Op het moment dat een fiets over de 'ver-weg-lus' fietst, doet de fiets al een aanvraag voor groen. We weten dus dat die fiets op dat moment in het systeem komt en we weten wanneer het verkeerslicht naar groen gaat. Die reistijd, plus de wachttijd, hebben we als totale wachttijd genomen. Door de wachttijd van heel veel fietsen te berekenen, komen we tot een gemiddelde wachttijd voor een verkeerslicht.' Hiermee kan de gemeente bepalen op welke locaties het zinvol is om fietsers langer of extra groen te geven, of om bijvoorbeeld de opstelruimte voor fietsers te vergroten.

Fietsstad
Wethouder mobiliteit Robert van Asten is enthousiast over de FietsViewer. 'Wij willen fors investeren in een comfortabel en veilig fietsnetwerk en goede fietsparkeervoorzieningen,' zegt hij. 'Dat is de basis voor een aantrekkelijke fietsstad. Met ons beleid willen we nieuwe groepen verleiden om vaker voor de fiets te kiezen. We kiezen voor een proactieve aanpak van de verkeersveiligheid, waarmee het aantal slachtoffers omlaag gaat. De FietsViewer is een mooi voorbeeld van een innovatie die hier bij kan helpen.'

Nieuwe databronnen
Op den duur zou FietsViewer ook andere data kunnen visualiseren, zoals data uit apps (floating bike data). 'Het is zeker niet zo dat de gemeente gaat bijhouden wie waar op de fiets zit,' zegt Gorter. 'Het gaat om geaggregeerde data over fietsstromen, gemiddelde snelheden en wachttijden bij kruispunten.' Twee jaar geleden gaf Gorter opdracht om FietsViewer in house te ontwikkelen. Hij is tevreden over de techniek, maar nog niet over het gebruikersgemak. 'Het moet veel visueler worden, zodat onze beleidsmakers, maar ook stadsbestuurders, eenvoudig kunnen zien hoe een kruispunt, een route of eventueel zelfs de hele stad presteert.'