'Een verbod op Pokémon is onmogelijk'

Gemeente Den Haag eist dat Niantic, het bedrijf dat het spel Pokémon Go heeft ontwikkeld, tussen elf uur ‘s avonds en 7 uur ’s ochtends geen virtuele Pokémonfiguren beschikbaar stelt op en rond het Deltaplein in Kijkduin. Volgens de Amerikaanse advocaat Brian Wassom, auteur van het boek Augmented Reality Law, Privacy and Ethics kan augmented reality als een meningsuiting gezien worden. En daar heeft iedereen in Nederland en Amerika recht op.

Vele klachten over overlast

Klachten over overlast van Pokémonvangers zijn er in heel Nederland te vinden. In Kijkduin is de toestroom van de spelers wel heel erg groot: honderden tot soms wel duizenden mensen bevinden zich in het gebied om het spel te spelen en zorgen voor rommel en geluidsoverlast. De maatregelen om die overlast te voorkomen kosten gemeente Den Haag momenteel 1500 euro per week, zo blijkt uit een antwoord op raadsvragen. Niantic is inmiddels diverse keren benaderd om de Pokémon niet meer te laten verschijnen in Kijkduin, maar het bedrijf reageert vooralsnog nergens op.
 

Augmented Reality
Brian Wassom, als advocaat gespecialiseerd in augmented reality, schrijft op zijn drukbezochte website Wassom.com dat er diverse rechtszaken zijn aangespannen tegen Niantic. Wassom vraagt zich af of een eigenaar van een tastbaar ‘iets’, bijvoorbeeld een stuk grond, gebouw of een billboard, iemand kan tegenhouden om digitale content te produceren dat gerelateerd is aan dat ‘iets’.

Eigendomsrecht geldt niet
De techniek augmented reality zorgt ervoor dat Pokémon via een smartphoneschermen worden getoond aan spelers. Eigendomsrecht lijkt daarbij volgens Wassom niet van toepassing te zijn. ‘Alhoewel Augmented Reality zorgt voor de illusie dat digitale data fysieke ruimte inneemt, bestaat het niet echt. Eigendomsrecht kan ervoor zorgen dat anderen een fysiek eigendom niet betreden, maar een oneindige hoeveelheid mensen mag hun eigen augmented reality-dimensie aanbrengen op een fysieke ruimte.’ Het wordt anderen door augmented reality niet onmogelijk gemaakt om ook augmented reality-toepassingen te maken en er wordt ook geen inbreuk gemaakt op eigendomsrechten, zo beredeneert Wassom.

Vergelijkbaar met een webpagina
Niantic heeft met Pokémon Go vele Pokéstops en Gyms gemarkeerd en gekoppeld aan fysieke plaatsen. Wassom ziet deze Pokéstops en gyms als een open uitnodiging voor spelers om straten en tuinen te gebruiken en om naar binnen te gluren bij woningen. 'Een smartphone herkent een mens, plaats of ding en voorziet dit van digitale informatie. Die ervaring is vergelijkbaar met het klikken op een webpagina. Alleen is die pagina nu de fysieke wereld om ons heen en de pagina wordt niet opgeroepen door de tekst van een aangeklikte hyperlink, maar door een persoon, plaats of ding. En net als bij zo’n webpagina, is er iemand verantwoordelijk voor het schrijven van de code ervan en voor de keuze om deze te associëren met een persoon, plaats of ding in het programma.’

Vrijheid van meningsuiting
Wassom overweegt de mogelijkheid dat de keuze om een fysiek object te associëren met digitale content, valt onder meningsuiting. Meningsuiting wordt in Amerika –net als in Nederland- gezien als grondrecht. Tegenover het tijdschrift New Scientist zegt Wassom daarover: ‘Je ziet Pokémon op je kleine schermpje, alsof ze midden in de straat lopen. Maar wat je eigenlijk ziet is data die is opgeslagen ergens op een server, weergegeven op je telefoon.’