'Computersysteem uitkeringen maakt rekenfouten'

Het computersysteem Socrates dat de vier grote steden gebruiken voor het berekenen van uitkeringen, maakt fouten in die berekeningen. De fouten ontstaan als een uitkeringsgerechtigde ook wisselende inkomsten uit arbeid heeft. De gemeente Amsterdam erkent de problemen, de drie andere grote gemeenten zeggen deze niet te herkennen.

Verkeerde berekening
De Bijstandsbond, een organisatie die de belangen van mensen met een uitkering behartigt, stelt dat het computersysteem voor diverse problemen zorgt, zo schrijft de NOS. Het systeem kan een verkeerde berekening maken als een iemand naast de Inkomensvoorziening Oudere en Arbeidsongeschikte Werkende/Zelfstandige (IOAW en IOAZ) wisselende inkomsten uit arbeid heeft. Daardoor kan de uitkeringsgerechtigde te weinig geld overhouden.

Ruim twee jaar
Volgens advocaat Marc van Hoof - die één van de slachtoffers bijstaat - gaat het al ruim twee jaar fout met deze berekeningen. 'De gemeente kan het niet herstellen, omdat het computersysteem Socrates is ontworpen voor netto-uitkeringen. De IOAW en IOAZ zijn bruto-uitkeringen', aldus de advocaat tegenover NOS.

Niet kunnen aanpassen
Volgens de Bijstandsbond zijn er daarnaast problemen met het automatisch verrekenen van vakantiegeld bij mensen die een ziektewetuitkering en een bijstandsuitkering krijgen. Het vakantiegeld wordt door Socrates afgetrokken, ook al is dit al in de ziektewetuitkering verrekend. De Bijstandsbond stelt dat ambtenaren dit niet aan kunnen passen in het systeem.

Werkinstructie voor ambtenaren
In Amsterdam erkennen ze de problemen met de IOAW- en IOAZ-uitkeringen en hebben ambtenaren nu een werkinstructie gekregen waarmee ze de fout handmatig recht kunnen zetten. Maar volgens Van Hoof is dan niet achteraf te controleren of er een goede berekening is gemaakt. Zo kan het gebeuren dat de gemeente door de correctie meer loonheffing aan de Belastingdienst afdraagt dan nodig. De gemeente Amsterdam zegt dat dit inderdaad in een beperkt aantal gevallen aan de orde is.

Afgebouwd
Toch gaat de gemeente Socrates niet aanpassen, wat te maken heeft met de complexiteit en de kosten. 'Het gaat om lage aantallen en het is een groep die uiteindelijk ophoudt te bestaan.' De IOAW-uitkering wordt namelijk langzaam afgebouwd. Bovendien moeten de problemen volgens een woordvoerder met de werkinstructie opgelost kunnen worden.

'Stabiel en toekomstbestendig'
De gemeenten Rotterdam, Den Haag en Utrecht zeggen tegenover de NOS de problemen niet te herkennen. Volgens de gemeenten werd de kwaliteit van alle software van het systeem nog onafhankelijk getoetst en bleek toen dat deze 'stabiel en toekomstbestendig' is.

Fouten herstellen
De drie gemeenten zeggen nu wel contact met de Bijstandsbond te willen. Den Haag hoopt lering te kunnen trekken uit een gesprek en verbeteringen aan te kunnen brengen. Ook moeten 'eventueel gemaakte fouten' dan hersteld worden.

Dit bericht verscheen eerder op AG Connect.