Rekenkamer onderzoekt algoritmes

De Algemene Rekenkamer gaat onderzoek doen naar het gebruik van algoritmes door de overheid. Het is het eerste onderzoek naar algoritmes van de Rekenkamer waarin het maatschappelijk effect centraal staat.

Algoritmes zijn sets van regels die computers gebruiken om problemen op te lossen of vragen te beantwoorden. Ze worden steeds vaker gebruikt door de overheid. Algoritmes spelen steeds vaker een rol bij geautomatiseerde besluitvorming. De verwachting is dat de dienstverlening daarmee verbeterd wordt, maar er zijn zorgen dat het gebruik van algoritmes leidt tot bijvoorbeeld discriminatie, minder transparantie, een gebrek aan navolgbaarheid en problemen op het gebied van privacy (zo oordeelde de rechtbank Den Haag onlangs nog dat SyRI, het fraudebestrijdingssysteem van de overheid, een te grote inbreuk zou vormen op de privacy van burgers).

Het is daarom volgens de Rekenkamer ‘belangrijk een scherper inzicht te krijgen in welke typen algoritmes de overheid toepast, voor welke activiteiten, wat hun impact is op de maatschappij en op welke wijze ze het beste kunnen worden getoetst.’ De Rekenkamer wil verschillende dingen weten: waar worden algoritmes bij gebruikt, welke organisaties zijn daarbij betrokken en wat zijn de effecten en risico’s? Hoe is de besturing en governance van algoritmes bij de rijksoverheid geregeld? En in hoeverre worden de risico’s beheerst?

De Rekenkamer zal hiervoor een aantal algoritmes selecteren die invloed hebben op burgers en bedrijven en deze onderzoeken. Het onderzoek begint deze maand en de geplande publicatiedatum is eind januari 2021.