Met realistische ambities weer de arbeidsmarkt op

Wethouders werken snoeihard. Ze slagen erin mensen mee te krijgen, bepalen mede de koers van de gemeente en dragen eindverantwoordelijkheid voor maatschappelijk zeer relevant werk. Toch worden ze niet met open armen ontvangen als ze na hun bestuurstermijn(en) weer de arbeidsmarkt opgaan. POSG, marktleider op het gebied van arbeidsmobiliteit voor het publieke domein, helpt hen een loopbaanstap te zetten met duurzaam perspectief.

Zoals elke vier jaar zullen ook de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 voor veel wethouders bijzonder spannend verlopen. Naast de groep die zich niet meer verkiesbaar stelt, zullen anderen te weinig stemmen vergaren, of in de college-onderhandelingen alsnog aan het kortste eind trekken. ‘Er zal een flinke shake out van wethouders plaatsvinden’, weet Lydia van der Poel, senior managing consultant bij POSG. ‘Hiervan begeeft een groot deel zich weer op de arbeidsmarkt, waar het hen vaak niet meevalt om aansluiting te vinden.’

Vooroordelen over wethouders

De ervaring leert namelijk dat er nog al wat vooroordelen over wethouders zijn. Ze zijn eigenwijs, hebben een flinke eigen dunk en staan vooral op “zenden”, om er maar enkele te noemen. In de praktijk heeft deze groep baat bij een goede loopbaancoach. Van der Poel: ‘Een oud-wethouder valt onder de APPA-regeling en heeft recht op wachtgeld, meestal voor een drie jaar en twee maanden. Daar is altijd hulp van een re-integratiebureau voor het vinden van een nieuwe baan bij inbegrepen. ‘Ze mogen zelf het bureau uitkiezen en komen dan bijvoorbeeld bij ons terecht.’

Vertrouwen in gezamenlijk traject

Van der Poel maakt het daaropvolgende traject inzichtelijk met een voorbeeld uit haar praktijk. ‘Een wethouder werd na anderhalve termijn gedwongen te stoppen vanwege de ontstane verhoudingen in het college. Ze meldde zich bij ons, het klikte en ze gaf mij het vertrouwen om gezamenlijk dit traject in te gaan.’ Al meteen was duidelijk dat ze bijzonder ontdaan was over haar vertrek. Woede, machteloosheid en verdriet vochten om voorrang. ‘We hebben als eerste gereflecteerd op haar vertrek, en haar aandeel hierin. Vervolgens was het belangrijk om haar weer vitaal te krijgen. Door alle emoties was ze afgevallen en sliep ze slecht. Door haar te stimuleren om te doen waar ze van houdt, zoals wandelen en in de tuin werken, knapte ze zichtbaar op.’

Investeren in werkneembaarheid

Tegelijkertijd werd het tweede spoor ingezet, hoofdonderdeel bij POSG: investeren in werkneembaarheid. Dat betekent je eigen kwaliteiten zien, de mogelijkheden onderzoeken, richting kiezen en regie pakken. Solliciteren en netwerken. ‘Haar grote droom was burgemeester worden. Hoewel dit behoorlijk ambitieus was, zeker voor de korte termijn, hebben we dit een kans gegeven. Met als bijkomende afspraak dat ze managementervaring zou gaan opdoen, wat ze nog niet had en waar ze in elke bestuurlijke functie profijt van heeft.’ Nadat ze bij twee sollicitaties voor het burgemeestersambt al doordrong tot de gespreksrondes met de vertrouwenscommissie, kreeg de ex-wethouder vanuit haar eigen netwerk de vraag om bij een maatschappelijke organisatie een management opdracht te doen. ‘In deze managementrol moest ze haar invloed op een andere manier aanwenden, dan dat ze gewend was als wethouder, en dat was wel even wennen.’

Snel daarna volgde een derde sollicitatie naar een burgemeestersfunctie, die ze samen met POSG voorbereidde. En dit keer won ze. ‘Naast een droombaan heeft ze hiermee haar loopbaan een duurzame impuls gegeven en geleerd om de regie over haar carrière te behouden.’

Afkicken van wethouderschap

Als wethouder heb je een spilfunctie in het lokale bestuur en kun je echt een verschil maken in je directe leefomgeving. Bovendien krijg je veel ondersteuning, zoals een secretaresse, een woordvoerder en ambtenaren. Het is een uitdagende, gevarieerde functie die veel van je vraagt. ‘Als deze hele specifieke functie afloopt, moet je daar echt even van afkicken. Weer met beide benen op de grond komen. Dat is zeker lastig’, stelt Van der Poel. ‘Sommigen hebben concrete ervaringen nodig voor dat besef, bijvoorbeeld als sollicitaties niet lukken omdat ze verkeerd of te hoog inzetten. Gedurende het traject bij ons, zie je hun ambities realistischer worden, daar help ik ze bij.’

Aan de andere kant stellen oud-wethouders ook zeker eisen aan een nieuwe werkomgeving. Het gaat niet enkel om de positie en inhoud van een functie, maar ook bijvoorbeeld om de mensen die er werken, de bedrijfscultuur: ‘Vanzelfsprekend moet een nieuwe functie aansluiten bij zijn of haar morele kompas.’

Aan iets nieuws beginnen

De wachtgeldperiode is in de regel voldoende voor wethouders om een nieuwe baan te vinden. ‘Buitenstaanders zullen dat lang vinden’, realiseert Van der Poel zich. ‘Maar als je bijvoorbeeld zelf niet wilde vertrekken, heeft dat impact op je. Daar moet je echt van herstellen, voordat je weer in je kracht staat om enthousiast aan iets nieuws te beginnen. Het zwaartepunt van de begeleiding ligt, ervaren wij, wel in het eerste jaar, daarin moet het eigenlijk gebeuren. Hoe snel je succesvol bent is verder afhankelijk van de kennis en werkervaring die je vóór het wethouderschap hebt opgedaan. ’

Daarnaast spelen ook competenties en leeftijd een rol. Voor zestigplussers is het lastiger om nog een vaste hoofdfunctie te vinden. Van der Poel: ‘Dat vertellen we hen ook. Zelf heb ik een achtergrond in werving en selectie, ik weet wat wel en niet werkt. Zestigplussers maken wel goede kans op toezichthoudende nevenfuncties bij maatschappelijke organisaties. Hiermee komen ze vaak niet volledig uit het wachtgeld, maar kunnen ze toch een mooi pakket aan werkzaamheden verzamelen.’

Uitstroom politiek bestuurders

In 2020 zijn diverse voormalig politiek bestuurders, waaronder wethouders, door de loopbaanadviseurs van POSG naar ander werk begeleid. Ons slagingspercentage: 90%. Hieronder een greep uit die nieuwe functies:

• Burgemeester
• Voorzitter brancheorganisatie in het onderwijs
• Programmadirecteur provincie
• Senior Adviseur Public Affairs bij een ROC
• Projectleider gemeente
• Programmamanager Recreatieschap
• Directeur P&O bij een landelijk detacheringsbedrijf
• Wethouder bij een andere gemeente
• Zzp’er in financieel management en control
• Een of meerdere toezichthoudende functies bij maatschappelijke organisaties

Lydia van der Poel, Senior Managing Consultant

---

Over POSG

POSG is marktleider op het gebied van arbeidsmobiliteit in de publieke sector. We bieden diverse mobiliteitsoplossingen, zoals APPA begeleiding, contractovername, outplacement en begeleiding bij andere loopbaanvragen. Aandacht, creativiteit en daadkracht zijn de kernwaarden die we daarin voorleven en uitdragen. POSG verbindt de doelstellingen van organisaties met professionals die een loopbaanstap realiseren met een duurzaam perspectief. We maken deel uit van de GrowWorkGroup, één van de grootste HR-dienstverleners in het publieke domein, en hebben hierdoor een breed landelijk netwerk. Onze zusterbedrijven: GrowWork Healthcare, InterWork, JS Consultancy en Roler, zijn werkzaam in respectievelijk de sectoren zorg, woningcorporaties, overheid en onderwijs.