Opgavegericht werken en sturen; voorlopig genoeg gespreksstof

Het is al enige tijd duidelijk dat de overheid haar centrale sturingspositie steeds verder loslaat. Eén van de uitwerkingen van deze ontwikkeling is de transitie naar ‘opgavegerichte sturing’ binnen gemeenten en provincies. Donderdag 6 december organiseerden deelnemers van het Executive Career Coaching programma van POSG een themabijeenkomst over deze nieuwe sturingsfilosofie. Ook hier bleek het een onderwerp dat veel losmaakt; er zijn succesvolle voorbeelden, maar de definitie en best practices zijn nog volop onderwerp van discussie.

Definitie

Het definiëren van opgavegericht werken en opgavegerichte sturing blijkt an sich een hele opgave. Zo concludeerde Rick Anderson al in zijn essay “Opgavegericht of opgelicht” dat verscheen in Binnenlands Bestuur no. 12, 2018. Bij gemeenten en provincies zijn verschillende definities in omloop, maar gedeeld in de verschillende definities wordt het feit dat opgavegericht werken een organisatieprincipe betreft “waarbij maatschappelijke opgaven in samenwerking met externe actoren worden gedefinieerd en gerealiseerd en waarbij medewerkers en bestuurders op basis van de opgaven worden gepositioneerd en aangestuurd”. Anderson stelt verder dat bij sommige gemeenten de gehanteerde definitie sterk overlapt met oudere sturingsprincipes als projectmatig werken. Bovendien blijkt de uiteindelijke uitvoering van opgavegericht werken vaak sterk afhankelijk van de perceptie van de definitie door de medewerkers. Dit leidt in sommige gevallen tot een combinatie van verschillende werkwijzen of zelfs feitelijk het gewoon doorwerken volgens klassieke werkwijzen.

Themabijeenkomst

Genoeg om over te praten dus. Deelnemers van het Executive Career Coaching programma van POSG organiseerden dan ook een bijeenkomst rondom het thema opgavegerichte sturing. Annemieke van de Ven, Arnold Hoeve en Casper Dollekamp en deelden vanuit hun expertise en ervaring hun verhaal en leidden daarnaast diverse workshops omtrent het thema. Genodigden waren diverse (voormalig) managers en bestuurders binnen de overheid.
Hoeve opende de bijeenkomst met een uiteenzetting van de verschillende transities waar (overheids)organisaties wat betreft definitie en sturingsprincipes al doorheen zijn gegaan. Duidelijk is wel dat overheidsorganisaties altijd onderhevig zijn geweest aan verandering.

De manager & de medewerker

De bijeenkomst vervolgde met een carrousel aan workshops die de verschillende aspecten van het thema nader belichtte. Zo nam Casper Dollekamp de deelnemers mee in wat nodig is om succesvol opgavegericht te werken als organisatie. Hij gaf hierbij een voorbeeld waarbij hijzelf van dichtbij betrokken was: de transitie naar opgavegericht werken bij een Veiligheidsregio. Van een vast pakket aan brandweeroefeningen en trainingen naar vragen waar de behoeften van medewerkers, burgers en bedrijven precies liggen.

Leiderschapsstijlen

Hoeve ging in zijn workshop in op leiderschapsstijlen die het best passen bij de transitie naar opgavegericht werken. Eén van de uitkomsten is dat niet één leiderschapsstijl de best practice is bij opgavegericht werken en sturen, maar dat context een belangrijke factor blijft. Ook moet er lef en flexibiliteit worden getoond (“durf los te laten”), helderheid zijn in rolopvattingen en vooral ook de waarom-vraag niet uit het oog worden verloren: “Waarom willen wij opgavegericht werken?”.

Rol van de politiek

De burger is het vertrekpunt binnen vraaggestuurd werken, maar wat is de rol van de politiek? Annemieke van de Ven zette in haar workshop helder uiteen wat het nieuwe uitgangspunt betekent voor de besluitvorming en organisatie binnen een gemeente. Denk aan afdelingoverstijgend werken en gecombineerde portefeuilles.

Executive Career Coaching programma

Het bijeen brengen van managers en bestuurders blijkt ieder jaar weer een vruchtbare exercitie. Ook tijdens deze bijeenkomst ontstonden interessante gesprekken die aanknopingspunten geven voor een gezonde discussie over de definitie van opgavegerichte sturing en de uitwerking ervan in de praktijk. Uiteraard bood de bijeenkomst ook genoeg ruimte om te netwerken en ervaringen uit te wisselen met mededeelnemers aan het Executive Career Coaching programma.

Executive Career Coaching is een programma voor Hoger Management & Bestuur binnen de overheid en is toegespitst op jouw specifieke capaciteiten en ambities. Het omvat een breed palet aan doelgerichte activiteiten en trainingen. En je ontmoet mensen die zich net als jij bezinnen op het vervolg van hun carrière.

Lees hier meer over het programma en de mogelijkheden.