Neem jij de tijd voor jouw vitaliteit?

Je loopt na een overleg naar de koffie en thee voor een korte pauze : “Oh wat lopen er veel lijntjes door dit project heen”. Dan zie je ineens de kern en weet je wat de volgende stap is. Herken je dit? Je hoofd krijgt een korte pauze en je kijkt er als vanzelf van een afstandje naar.

Regelmatig ondersteun ik bij het hervinden en verstevigen van de mentale energie. Ook leer ik mensen beter om te gaan met tegenslagen. In mijn functie als senior loopbaancoach en trainer bij POSG keert deze basis vaak terug, voordat we gezamenlijk de ambities en doelen gaan (her)definiëren en nastreven, om tot een volgende loopbaanstap te komen.

Met een achtergrond in de psychologie en specialisatie op het vlak van Arbeid en Gezondheid is de menselijke vitaliteit geen vreemde voor me. Persoonlijke tegenslag overigens ook niet.

Wat is ‘vitaliteit’ nou precies? Volgens TNO en RIVM omvat vitaliteit drie dimensies:

1. Energie: de mate waarin een persoon zich energiek voelt;
2. Motivatie: het stellen van doelen en moeite doen om deze te behalen;
3. Veerkracht: het vermogen om met de dagelijkse problemen en uitdagingen van het leven om te gaan.

Dat het fijn is om je vitaal te voelen, zowel fysiek als mentaal, is voor de meesten onder ons vermoedelijk een open deur. Werkgevers vinden het ook belangrijk, want vitale medewerkers zijn minder vaak ziek en zijn productiever in hun werk. Beiden zijn echter het resultaat van iets waar je dagelijks aandacht aan besteedt om te verkrijgen en behouden. Neem jij de tijd voor jouw vitaliteit?

Tijdens de individuele coaching en de workshops in groepsverband komt dit zonder meer aan bod. Het voelt voor mij waardevol om bij te kunnen dragen aan de vitaliteit van anderen.

Wandelen = voeding voor je mind

Mijn studie Psychologie gaf mij verdiepende inzichten over de combinatie en invloed van gedrag, gezondheid en ziekte. Het effect van een korte wandeling op de menselijke geest, op hoe je je voelt en iets dat ik zelf interessant vind; “Hoe werkt dit dan eigenlijk?”. Je hartslag neemt bijvoorbeeld toe tijdens een wandeling en dit draagt bij aan de voedingsstoffen die naar je hersenen gaan Je activeert door te wandelen die gebieden in je hersenen die een remmende werking hebben op negativiteit en stress (prof. dr. Erik Scherder) en je bent even uit de werkomgeving. Een pauze, zodat je daarna weer met meer aandacht aan de slag kan.

Wandelen zorgt letterlijk voor voeding voor je mind. Waarbij een goede wandeling positief werkt, is het ook belangrijk te beseffen dat niet alles maakbaar is. Regelmatig tref ik betrokken en verantwoordelijke medewerkers, die verwachten dat met ‘even de schouders er extra onder’, de energie en veerkracht als vanzelf zullen toenemen. Of zoals iemand me laatst tijdens een kennismaking vertelde “Ik had begrepen dat je een burn-out er met stevig sporten wel uit kunt trainen?”. Het is natuurlijk niet voor niets dat ik ook aan wandelcoaching doe.

Bewust aandacht voor jezelf

Ik ben altijd al fan geweest van de kleine gedragsveranderingen die tot grote effecten leiden. De vitaliteit van mensen blijft actueel en inmiddels na twintig jaar in het vak valt mij op dat de basis ligt (overigens van nog veel meer dingen die je wilt verbeteren) in: ‘bewust aandacht voor jezelf’. Uiteraard kom je ver door je in te zetten. Alleen goed in je vel en mind zitten gaat ook om aandacht hebben voor juist die andere dingen dan harder gaan. Het leuke is door de tijd te gunnen aan jezelf, je concentratie en aandacht juist zullen versterken. Je werkt dus efficiënter door soms een mentale pauze in te lassen.

De micropauze

Je kunt dus gaan wandelen, waarbij prof. dr. Erik Scherder aangeeft dat het belangrijk is om voor minimaal 30 minuten te gaan, omdat het effect dan het grootst is. Een tip die ik ook vaak geef is om een mentale micropauze in te lassen.

Oefening: micropauze

• Neem even een moment voor jezelf. Bijvoorbeeld nu. Ja, doe gewoon net alsof je dit verder leest. Ogen open en richt je op je ademhaling.
• Waar zit die? Verander niets daaraan. Voel rustig waar die zit. Neem een micropauze en gun je mind en lijf een korte break.
• Tel ondertussen tot dertig (seconden). Gewoon met de ademhaling mee.
• Adem in, adem uit.
• We zijn er al.

Lees je weer mee? Een kwestie van gunnen dus. Adem rustig door.

Een micropauze is niet ingewikkeld. Tijd en aandacht voor jezelf ook niet. Het is vooral een kwestie van doen. Ik ben dol op micropauzes. Ik begeleid mensen in het hervinden van zichzelf, het versterken van de vitaliteit en het ontdekken van de eigen ambities. We gaan vaak maar door, zonder even het moment te nemen en tot jezelf te komen. Tijdens de coaching richt ik mij op het (terug) vinden van plezier in het werk en leven.

Blijf dus vooral ademen en neem soms even de tijd om dit eens met aandacht te doen. Je zult je een stuk beter voelen.

Onderzoeksresultaten

Een interessante ontwikkeling die ik niet onvermeld wil laten is de volgende. Recent is uit een studie naar voren gekomen dat een mogelijke oorzaak voor mentale moeheid bij een langdurige concentratie ontstaat door een overvloed aan glutamaat (‘Current Biology, VOLUME 32, ISSUE 16, P3564-3575.E5, AUGUST 22, 2022’). Overigens noem ik deze wat voorzichtiger, omdat er nog vervolgonderzoek nodig is om dit te bevestigen en er ook kritiek is op het onderzoek. Of het een oorzaak is weten we nog niet zeker, dat micro pauzes werken, dat wel.

Auteur: Daniëll van Norden (senior loopbaancoach en trainer bij POSG)
Daniëll heeft A&O Psychologie gestudeerd en zich verder gespecialiseerd op het vlak van Arbeid en Gezondheid. Hij heeft veel kennis van mentale balans, voeding en beweging. Bij POSG werkt hij samen met Johan Pluim, senior adviseur arbeidsmarkt bij POSG. Johan begeleidt mensen om het hardlopen (weer) op te pakken en om op een bewezen wijze je conditie en gezondheid op te bouwen.