'Verandering nodig voor meer agglomeratiekracht'

Succesvolle regio’s zullen een illusie blijven als Nederland geen fundamentele bestuurlijke veranderingen doorvoert, stelt de Eindhovense burgermeester Rob van Gijzel. Wat hem betreft is het invoeren van 57 grote gemeenten een goed idee.

Mesoniveau belangrijk
Van Gijzel uitte zijn waarschuwende woorden op het KING-congres. Hij ziet de verstedelijking verder toenemen (naar 80 procent) en dat zal voor zowel stad als platteland een grote opgave zijn. En alle maatschappelijke systemen - gezondheidszorg, huisvesting, onderwijs, et cetera - worden daaraan blootgesteld, naast de inherente ontwikkeling die ze toch al doormaken. ‘Daar praten we allemaal niet over.’  De ontwikkelingen hebben vooral een regionaal karakter. ‘Het mesoniveau is erg belangrijk. Dáár ligt de centrale as van de ontwikkeling.’ 

Niets verandert
Maar ondertussen vinden er geen fundamentele veranderingen plaats. ‘Onze overheidsstructuur is uit 1853 en de bestuursfilosofie uit de jaren dertig. Hoe kan het nu dat onze overheid zo hetzelfde blijft, terwijl de wereld zo verandert?’ Als voorbeeld noemt hij de komst van Taiwanese bedrijven naar de regio Eindhoven. Dat levert de stad wat werk op, maar nauwelijks extra belastinginkomsten, omdat die vrijwel geheel naar de rijksoverheid gaan. Van Gijzel ziet de cijfers van de OESO over de lage agglomeratiekracht van Nederland bevestigd. 

Hard hoofd
De door Atlas voor Gemeenten uitgewerkte kaart met 57 gemeenten die in Nederland zouden moeten overblijven omdat ze een organische eenheid vormen, juicht hij in een aansluitende discussie van harte toe. ‘Als Nederland wil meedoen, moeten we kunnen werken op de manier van New York of Silicon Valley.’ Maar hij heeft er een hard hoofd in dat die 57 gemeenten er echt komen. ‘Ik moet de brandweer met 21 burgemeesters aansturen. Ik zit in 16 bestuurlijke overleggen. Ik word er gek van.’